Ddechrau’r flwyddyn, gwelwyd deryn prin iawn yma yng Nghymru - cyfres ddrama Saesneg gan BBC Llandaf yn unswydd i’r gynulleidfa gynhenid. Dim actorion o Oxbridge yn teithio mewn Tardis neu’n datrys dirgelion sy’n seiliedig ar lyfrau Arthur Conan Doyle, a Chaerdydd a’r cyffiniau yn cogio bod yn unrhyw le heblaw Caerdydd a’r cyffiniau. ‘Haleliwia!’ meddwn i, a ‘hwrê’ meddai’r gwylwyr a roddodd groeso cyffredinol os nad gwresog i Baker Boys. Llwyddodd i ddenu ffans dros Glawdd Offa hefyd, gydag adolygydd The Stage, papur newydd diwydiant celfyddydau perfformio Prydain - teli a theatr a ballu i chi a fi - yn canmol dan y pennawd bras “The Welsh drama that deserves national attention”. Dim ond tair pennod gawsom ni, fodd bynnag, gan wneud i rywun amau fod toriadau’r Bîb yn dechrau brathu. Ond na phoener, mae hynt a helynt gweithwyr becws Valley Bara yn ôl am gyfres arall… o dair eto. O wel. Berig ein bod ni’n gorfod bodloni ar friwsion eto, tra chafodd Matt Smith a’r Tardis gyfres 13 pennod eleni a sbeshal dydd Dolig gydag eisin ar ei ben.
Yn y gyfres newydd, fe ailymunwn â’r criw chwe wythnos yn ddiweddarach. Mae’r gweithwyr yn dal i bobi am y gorau ond mewn limbo braidd ers i Rob (Matthew Gravelle), prif ariannwr y busnes ffoi i Ffrainc wedi i’w ddarpar wraig Sarah (Eve Myles) ailgynnau tân efo Owen (Gareth Jewell). Cawsom awr go gythryblus - os araf weithiau - o gyfeillgarwch dan straen, tor-perthynas, argyfwng morgais, a diweddglo ansicr wrth i un o brif gwsmeriaid y becws fynd i’r wal. Drama’r dirwasgiad go iawn, sy’n golygu cryn densiwn, dadlau a llythyron cas o’r banc. Trueni na chafodd actorion fel Steve Meo fwy o gyfle i ddangos fflachiadau o hiwmor Belonging-aidd yma ac acw. Efallai y daw haul ar fryn yn y briodas. O leia’ mae’r gacen yn saff.
Ar yr ochr gadarnhaol, mae’n wych gweld cyfres ddrama boblogaidd yn rhoi lle teilwng i Carla Readle o Abertawe, actores â pharlys yr ymennydd, fel Elen y rebel arddegol. Ac mae’n braf clywed cymeriad Mali Harries yn dweud ambell frawddeg Gymraeg yn naturiol braf yng nghanol sgyrsiau Saesneg, i gadarnhau’r ffaith nad yw’r iaith yn gwbl farw yn y cymoedd. Sy’n dod â ni’n dwt at y pwynt nesaf. Iawn, oce, mae bron i hanner poblogaeth ein gwlad - 1.43 miliwn - yn swatio yn y de-ddwyrain, ond mae’n hen bryd i ni gael drama deledu Saesneg y tu allan i ffiniau Valleywood. Ardal Abercynon a Chaerffili yw’r ‘Trefynydd’ ddychmygol yn Baker Boys, ac mae cyfres lwyddiannus cwmni Rondo Media o Borthaethwy, The Indian Doctor, ar gyfer BBC Prydain wedi’i gwreiddio’n ddwfn yng Nghwm Rhondda’r 1960au. Er bod cyfresi’r gorffennol wedi’u gosod yn Sir Benfro (The Lifeboat, 1994) a chefn gwlad Sir Frycheiniog (Mortimer’s Law, 1998), lleisiau a lleoliadau metropolis Caerdydd sy’n arglwyddiaethu o hyd.
Felly, dewch ’laen gynhyrchwyr a chomisiynwyr BBC Cymru-Wales. Ailosodwch eich system llywio lloeren, ac ystyriwch ardaloedd Wrecsam, Môn, Eryri neu Geredigion fel lleoliad eich drama nesaf.
Ar yr ochr gadarnhaol, mae’n wych gweld cyfres ddrama boblogaidd yn rhoi lle teilwng i Carla Readle o Abertawe, actores â pharlys yr ymennydd, fel Elen y rebel arddegol. Ac mae’n braf clywed cymeriad Mali Harries yn dweud ambell frawddeg Gymraeg yn naturiol braf yng nghanol sgyrsiau Saesneg, i gadarnhau’r ffaith nad yw’r iaith yn gwbl farw yn y cymoedd. Sy’n dod â ni’n dwt at y pwynt nesaf. Iawn, oce, mae bron i hanner poblogaeth ein gwlad - 1.43 miliwn - yn swatio yn y de-ddwyrain, ond mae’n hen bryd i ni gael drama deledu Saesneg y tu allan i ffiniau Valleywood. Ardal Abercynon a Chaerffili yw’r ‘Trefynydd’ ddychmygol yn Baker Boys, ac mae cyfres lwyddiannus cwmni Rondo Media o Borthaethwy, The Indian Doctor, ar gyfer BBC Prydain wedi’i gwreiddio’n ddwfn yng Nghwm Rhondda’r 1960au. Er bod cyfresi’r gorffennol wedi’u gosod yn Sir Benfro (The Lifeboat, 1994) a chefn gwlad Sir Frycheiniog (Mortimer’s Law, 1998), lleisiau a lleoliadau metropolis Caerdydd sy’n arglwyddiaethu o hyd.
Felly, dewch ’laen gynhyrchwyr a chomisiynwyr BBC Cymru-Wales. Ailosodwch eich system llywio lloeren, ac ystyriwch ardaloedd Wrecsam, Môn, Eryri neu Geredigion fel lleoliad eich drama nesaf.
