Rownd a rownd

 

A dyna ni. Y Dolig a’r flwyddyn uffernol honno drosodd. ’Da ni di gadael un Undeb ond yn dal yn gaeth i un jingoistaidd arall. A dw i newydd ddal i fyny ar gyfweliad sobreiddiol Dewi Llwyd efo’r Athro Richard Wyn Jones o Oslo a Chaerdydd, lle mae’n rhagweld “rhyfel diwylliannol ehangach ym Mhrydain rhwng y dde a’r chwith rhyddfrydol” o safbwynt perthynas yr Alban a’r Undeb a hyd yn oed dyfodol y BBC (lleihau’r arian i’r Gorfforaeth Ddarlledu, dileu’r drwydded, gyda goblygiadau difrifol i S4C).

Ond dw i ddim am ymdrybaeddu dan y felan. Yn hytrach, ymhyfrydu yn y ffaith bod un o’m hoff Ewrogyfresi’n ôl ar ein sgriniau. Ydy, mae’r wythfed gyfres o’r clasur Ffrengig Spiral (Engrenages) ymlaen ar BBC Four bob nos Sadwrn. Ar olaf un hefyd, wedi pymtheg mlynedd. Ond da ni’m isio meddwl am bethau trist felly rŵan.

Diweddglo hapus i Gilou et Laure?

Peidiwch da chi â disgwyl llawer o olygfeydd ystrydebol o’r Paris twristaidd yma. Yn hytrach, Paris yr ymylon, lle mae heddweision llwgr yn y clinc, cyfreithwyr yn hapus i gael cildwrn, pentref pebyll digalon y digartref dan drosffyrdd llawn graffiti, a’r gymuned Ffrengig-Arabaidd yn berwi o densiwn. Ydy, mae’r hen ffefrynnau yma’n rasio rownd strydoedd perig yr 18^e arrondissement fel Les Keystone Cops yn eu Clios tolciog a’u Golf GTE secsi, yn mynd yn groes i’r graen awdurdodol ac yn caru a checru eu ffordd drwy fywyd. 

 

Josephine, Laure & Souleymane y Morociad ifanc

 

A dw i’n edrych ymlaen yn fawr at weld beth fydd tynged y cariadon anghymarus Capitaine Laure Berthaud (Caroline Proust) a’r Lieutenant Gilou Escoffier (Thierry Godard) wrth i’r olaf gael ei ryddhau o’r carchar yn ei henw hi mewn achos o flacmel ar ddiwedd y gyfres ddiwethaf – ond sy’n gorfod ymatal rhag cadw mewn cysylltiad fel rhan o amodau’r barnwr. A gaiff y gochen ddadleuol Joséphine Karlsson (Audrey Fleurot) getawê efo pethau eto? Da ni’n sicr yn gweld ei hochr ddynol bob hyn a hyn, wrth iddi geisio achub y Morocan ifanc Souleymane rhag cyffurgwn yr isfyd a rhoi llety i’w chleient Lola mewn achos o dreisio. A fydd y Capten Amrani ifanc uchelgeisiol (Tewfik Jallab) yn llwyddo i gadw’i ben wrth fod yn bartner i Laure fyrbwyll? A tybed oes yna ramant yn blaguro rhwng y prif gopyn Beckriche a Barnwr Bourdieu? Tydi sgwenwrs Spiral heb fod yn glên iawn i gariadon yn y gorffennol, rhwng saethu’r pishyn Pierre yng nghyfres pump a lladd Samy mewn bom swyddfa’r heddlu yng nghyfres pedwar. Sori i bawb sy’n dechrau binjo o’r dechrau’n deg gyda llaw!

Yn wahanol i’r tro diwethaf, mae’r gyfres gyfan eisoes ar gael ar iPlayer ond dw i’n trio ’ngorau glas i beidio ildio i’r demtasiwn a sawru bob pennod yn fyw ar nosweithiau Sadwrn gyda botel o goch.

Mae'n gyffrous, yn amlweddog, yr iaith Ffrangeg yn byrlymu, ac yn llawn cymeriadau dw i wir yn malio amdanyn nhw serch eu ffaeledddau. 

Mon dieu, mae’n dda.

Y 'dream team' gwreiddiol

 

 

 

 

 

 

 

Vive la BBC4!

BBC Four yw fy hoff sianel ar hyn o bryd (sori S4C!). Mae hi’n werth y drwydded ar ei phen ei hun, bron. Dyma’r lle i droi am ddramâu tan gamp o Ewrop. Yn dynn wrth sodlau Wallander o Sweden, daw ail gyfres o Spiral (Engrenages) bob nos Sul, drama ias a chyffro sy’n dilyn criw o dditectifs a chyfreithwyr naturiol o rywiol (Ffrancwyr ydyn nhw, wedi’r cwbl) sy’n ymchwilio i ddirgelwch corff a losgwyd yn golsyn mewn car ar stad cyngor - a chysylltiad hynny, rhywsut rywfodd, â marwolaeth merch ifanc a gymerodd orddos o heroin yn un o ysgolion bonedd Paris. Mae ’na ryw naws CSI/The Wire yn perthyn iddi, sydd wastad yn ffon fesur wych. Ac er bod cryn dipyn o waith canolbwyntio i ddechrau, fel pwy ’di pwy, a’r ddeialog Ffrangeg gan-milltir-yr-awr sy’n gefndir i’r isdeitlau ar y sgrîn, mae’n werth dal ati.

Dwi’n fythol ddiolchgar i BBC Four am ailddarlledu The Crow Road bob nos Fercher hefyd, gan i mi golli’r darllediad gwreiddiol ym 1996. Wedi’i seilio ar nofel Iain Banks, mae’n adrodd hanes Prentice McHoan, myfyriwr ifanc (Joseph McFadden) sy’n dychwelyd i’w wreiddiau i ddatrys diflaniad sydyn ei ewythr. Rhwng clan cecrus, hiraeth am ffrindiau coll, phartis gwyllt ar lan y loch, dos o hiwmor du a golygfeydd godidog o’r ucheldiroedd, mae’n cydio’n syth bin megis 'Tartan' Twin Peaks. Mae’n rhan o thema This is Scotland y sianel i nodi degawd o ddatganoli, gyda chymysgedd o ffilmiau a dramâu, rhaglenni dogfen a thrafodaeth banel ar yr ‘A’ fawr - Annibyniaeth. Go brin y caiff Gymru gymaint o sylw, rhwng perlau'r presennol fel Crash (Neighbours efo nyrsys) a High Hopes: Best Bits (teitl eironig, dwi'n siwr!)...

Mae yna wledd o’n blaenau dros yr hydref hefyd, gyda phortread Sophie Oknedo o ferch gefn gwlad, ddiniwed, a ddaeth yn ymgyrchydd brwd a dadleuol yn erbyn apartheid, sef Mrs Mandela. Wedi’i ffilmio’n gyfan gwbl yn Soweto, mae’r ddrama’n cynnwys actorion profiadol fel David Harewood a David Morrissey. Un o uchafbwyntiau dogfen y tymor yw Digging Up The Dead a gyflwynir gan Michael Portillo, lle mae beddi torfol hyd at 4,000 o wrthwynebwyr Franco, cyn-unben Sbaen, yn ailagor hen grachod mewn gwlad sy’n ceisio claddu’i gorffennol am byth. Mae’n stori hynod bersonol i’r cyn-wleidydd Torïaidd, gan i’w dad ffoi o Ryfel Cartref ei famwlad i Loegr 70 mlynedd yn ôl.

Ac mae’n berthnasol i ninnau hefyd, o gofio’r 174 o Gymry a ymunodd â’r Frigâd Gydwladol yn erbyn y Ffasgwyr.