Rownd a rownd

 

A dyna ni. Y Dolig a’r flwyddyn uffernol honno drosodd. ’Da ni di gadael un Undeb ond yn dal yn gaeth i un jingoistaidd arall. A dw i newydd ddal i fyny ar gyfweliad sobreiddiol Dewi Llwyd efo’r Athro Richard Wyn Jones o Oslo a Chaerdydd, lle mae’n rhagweld “rhyfel diwylliannol ehangach ym Mhrydain rhwng y dde a’r chwith rhyddfrydol” o safbwynt perthynas yr Alban a’r Undeb a hyd yn oed dyfodol y BBC (lleihau’r arian i’r Gorfforaeth Ddarlledu, dileu’r drwydded, gyda goblygiadau difrifol i S4C).

Ond dw i ddim am ymdrybaeddu dan y felan. Yn hytrach, ymhyfrydu yn y ffaith bod un o’m hoff Ewrogyfresi’n ôl ar ein sgriniau. Ydy, mae’r wythfed gyfres o’r clasur Ffrengig Spiral (Engrenages) ymlaen ar BBC Four bob nos Sadwrn. Ar olaf un hefyd, wedi pymtheg mlynedd. Ond da ni’m isio meddwl am bethau trist felly rŵan.

Diweddglo hapus i Gilou et Laure?

Peidiwch da chi â disgwyl llawer o olygfeydd ystrydebol o’r Paris twristaidd yma. Yn hytrach, Paris yr ymylon, lle mae heddweision llwgr yn y clinc, cyfreithwyr yn hapus i gael cildwrn, pentref pebyll digalon y digartref dan drosffyrdd llawn graffiti, a’r gymuned Ffrengig-Arabaidd yn berwi o densiwn. Ydy, mae’r hen ffefrynnau yma’n rasio rownd strydoedd perig yr 18^e arrondissement fel Les Keystone Cops yn eu Clios tolciog a’u Golf GTE secsi, yn mynd yn groes i’r graen awdurdodol ac yn caru a checru eu ffordd drwy fywyd. 

 

Josephine, Laure & Souleymane y Morociad ifanc

 

A dw i’n edrych ymlaen yn fawr at weld beth fydd tynged y cariadon anghymarus Capitaine Laure Berthaud (Caroline Proust) a’r Lieutenant Gilou Escoffier (Thierry Godard) wrth i’r olaf gael ei ryddhau o’r carchar yn ei henw hi mewn achos o flacmel ar ddiwedd y gyfres ddiwethaf – ond sy’n gorfod ymatal rhag cadw mewn cysylltiad fel rhan o amodau’r barnwr. A gaiff y gochen ddadleuol Joséphine Karlsson (Audrey Fleurot) getawê efo pethau eto? Da ni’n sicr yn gweld ei hochr ddynol bob hyn a hyn, wrth iddi geisio achub y Morocan ifanc Souleymane rhag cyffurgwn yr isfyd a rhoi llety i’w chleient Lola mewn achos o dreisio. A fydd y Capten Amrani ifanc uchelgeisiol (Tewfik Jallab) yn llwyddo i gadw’i ben wrth fod yn bartner i Laure fyrbwyll? A tybed oes yna ramant yn blaguro rhwng y prif gopyn Beckriche a Barnwr Bourdieu? Tydi sgwenwrs Spiral heb fod yn glên iawn i gariadon yn y gorffennol, rhwng saethu’r pishyn Pierre yng nghyfres pump a lladd Samy mewn bom swyddfa’r heddlu yng nghyfres pedwar. Sori i bawb sy’n dechrau binjo o’r dechrau’n deg gyda llaw!

Yn wahanol i’r tro diwethaf, mae’r gyfres gyfan eisoes ar gael ar iPlayer ond dw i’n trio ’ngorau glas i beidio ildio i’r demtasiwn a sawru bob pennod yn fyw ar nosweithiau Sadwrn gyda botel o goch.

Mae'n gyffrous, yn amlweddog, yr iaith Ffrangeg yn byrlymu, ac yn llawn cymeriadau dw i wir yn malio amdanyn nhw serch eu ffaeledddau. 

Mon dieu, mae’n dda.

Y 'dream team' gwreiddiol

 

 

 

 

 

 

 

Copenhagen calling

 

Mae ciwed I’m a Celebrity yn heidio hyd yr A55, gan dorri rheola teithio Lloegr, a hacs Llundain yn prysur hogi eu jôcs defaid wrth i Ant a Dec fireinio eu hacen Gavin & Stacey. Ond dw i’n denig i Ddenmarc. Yn fy mhen, hynny yw, cyn i’r heddlu daro’r drws. Unrhyw esgus i ymgolli mewn nofel neu gyfres wedi’i gosod yn fy hoff ran o’r byd, a dw i yno. Wedi wythnosau o’r Montalbano arwynebol ond gwledd Siciliaidd i’r llygaid, dychwelodd BBC Four at ei gwreiddiau Llychlynnaidd ar nosweithiau Sadwrn gyda DNA. Gyda diolch i Fiona ’Pesda am yr argymhelliad, achos welais i’r un hys-bys ymlaen llaw.

Ymchwiliad i blentyn bach a gipiwyd o’r kindergarten yn swbwrbia København sy’n sbarduno popeth, a’r Politi lleol yn mynnu taw’r tad sy’n geisiwr lloches, ydi’r drwg yn y caws. Ond mae Rolf Larsen (Anders W. Berthelsen), tad a ditectif uchel ei barch, yn amau fel arall ac yn dal fferi i wlad Pwyl wrth i gliwiau newydd ddod i’r fei – gyda chanlyniadau trychinebus iddo fo a’i wraig. Ro’n i’n gwybod nad syniad da oedd mynd â’r fechan...

O hynny mlaen, ’da ni’n neidio o Ddenmarc i Wlad Pwyl a Ffrainc ac yn ôl, mewn drama sy’n plethu merch ifanc feichiog a lleianod anghynnes, masnachwyr pobl, clinig ffrwythloni a ditectif soffistigedig o Baris (Charlotte Rampling, gynt o Broadchurch). Os ydi’r ddwy bennod gyntaf yn ymddangos ar wasgar braidd, gyda lot o is-blotiau digyswllt, daliwch ati achos Torleif Hoppe, crëwr Forbrydelsen (The Killing), sydd wrth y llyw. Does na’m eira eto, ond cewch ddigonedd o awyr lwyd, isdeitlau, sgarffiau syml o chwaethus ac arwyddgan atmosfferig i’ch cadw’n ddiddig.

Cyn noswylio, mi ddarllena i bennod neu bump o nofel awdur The Killing (obsesd, moi?). Mae The Chestnut Man Søren Sveistrup eto wedi’i gosod yng Nghopenhagen hydrefol, a llofrudd cyfresol sy’n gadael ei stamp gwaedlyd trwy blannu ffiguryn castan ger cyrff merched ar hyd a lled y ddinas – gan beri penbleth i’r ditectifs anghymarus, y fam sengl Naia Thulin o Major Crimes a Mark Hess sydd wedi cael cic owt o Europol. I ategu’r dirgelwch, mae pob ffiguryn castan yn cynnwys olion bysedd hogan 12 oed a ddiflannodd flwyddyn ynghynt, ac sy’n digwydd bod yn ferch i Weinidog Cyfiawnder Llywodraeth Denmarc. Swnio fel cyfres deledu ddelfrydol, meddech chi, ac yn wir, mae Netflix wrthi’n ffilmio rŵan hyn.

A gyda’r sianel fawr honno ag un DR Danmark yn atgyfodi Borgen ar gyfer 2022, mi fydda i’n dal i danysgrifio am sbel go lew eto.

Politigården - pencadlys cyfarwydd yr heddlu, Copenhagen

 

Dwy bennod sy'n weddill, a dw i eisoes wedi ffeindio'r gyfres dditectif nesa i 'nghadw'n hapus trwy Dachwedd Noir, diolch i Walter Presents. Ysblander Lac d'Annecy yn yr Alpau ydi lleoliad Fear by the Lake, yr olaf o'r trioleg Ffrengig am y gŵr a'r gwraig o dditectif Lise a Clovis (Julie De Bona a Lannick Gautry), wrth i ddiflaniad merch ysgol leol a phandemig posib - gwres uchel, peswch, gwaedlif angheuol - godi braw. Yn 2019 y cafodd hon ei ffilmio, ond mae'n swnio'n boenus o berthnasol i'n hargyfwng byd-eang ni heddiw. Efallai y bydd yn wylio anodd os nad amhosib i lawer, yn ddarllediad anghyfrifol o ansensitif hyd yn oed. Ond dw i am roi cynnig arni ar sail llwyddiant y gyfres flaenorol yn arbennig. 

Allons-y!

 

 

35 Jours

Ydych chi wedi trefnu’ch gwyliau haf eto? Dwi ddim yn eich beio chi wedi bron i bedwar mis cyfyngedig i’ch pedair wal a balconi neu gardd hancas boced, ac ambell drip hanfodol i’r Co-op.

Ac wedi’r pwl o dywydd poeth diweddar (pwl dau ddiwrnod, cofiwch), roedd hiraeth uffernol am neidio i’r môr nefolaidd braidd i gwlio lawr ar ôl crwydro arfordir Sir Benfro, o Dre-fin i Dyddewi adeg fy mhen-blwydd ddwy flynedd nôl. 16 Gorffennaf, gyda llaw, os da chi awydd anfon cerdyn. Ond gyda thraethau Aberogwr a Bournemouth yn denu’r lluoedd (chavllyd), mae gen i awgrym gwell - Riviera Ffrainc, neu’n fwy penodol, ardal hyfryd Cassis gyda’i thraethau cyn wynned â’r clogwyni calchfaen sy’n cosi Môr y Canoldir.

Dipyn brafiach nag Aberogwr 

Pam Cassis yn benodol felly? Am mai dyna ydi lleoliad caffaeliad diweddaraf yr ardderchog Walter Presents, A Deadly Union (Noces Rouges, Priodas goch/waedlyd, yn yr iaith wreiddiol). Ynddi, mae Alice (Alexia Barlier fodelaidd o dal) y chwaer afradlon (am ryw reswm teuluol a ddaw i'r amlwg eto) yn dychwelyd adre'n annisgwyl o Awstralia i briodas ei chwaer fach Sandra – dim ond i ffeindio’r briodferch yn gelain ar ôl disgyn o falconi bwyty swanc eu rhieni. Meddyliwch am yr holl fwyd aeth yn wastraff... Ta waeth, un o’r gwesteion ydi’r ffrind teuluol a’r ditectif Vincent Tambarini (Lannick Gautry, gendarme Dirgelwch y Llyn, ewrogyfres S4C a welais dro’n ôl ar Channel 4) sy’n wfftio’r syniad o hunanladdiad ar unwaith. Ac wrth gwrs, mae ’na hen hanes rhyngddo fo ag Alice wrth i’r ddau geisio canfod y gwir a chodi hen grachod teuluol.

Meddyliwch am 35 Diwrnod gyda chast Givenchy-aidd a lleoliadau ganwaith brafiach. Nid bod y deialogi cweit mor gynnil ag un Fflur Dafydd chwaith, wrth i’r awdur frysio braidd i esbonio pwy di pwy, be di ben:

 

Y Tad (wrth ei gyn-wraig, yn ystumio i’r camera tu allan i’r eglwys gyda’r cwpl hapus): O leia ’nathon ni un peth yn iawn.

Y Fam: Hwnna a’r difors.

(Gweld tacsi'n cyrraedd y llan)

Y Tad: Sbîa! Ein hail ferch ni!

Y Fodryb: A’r ddwy chwaer nol gyda’i gilydd unwaith eto ar ol degawd. C’est formidable!

 

Falle bod gan y Ffrancwyr lai o fynedd na ni wylwyr Cymraeg. Ond wir, mae’n werth neilltuo amser i’r gyfres o chwech, ar sail y ddwy bennod gyntaf a welais hyd yma. Ac mae’r golygfeydd yn falm i enaid caethiwus y Clo Mawr.

Ydi easyjet yn mynd i Marseille?

 

 

 

 

Où est Spiral?

Mae’r BBC wedi mynd yn rhy bell rŵan. Yn ein cadw ar binnau, a’n herian efo hysbysebion o’r gyfres ddrama am dditectifs honco Paris - Spiral, neu Engrenages i chwi Francophiliaid. Mae’r Ffrancwyr lwcus wedi gweld y seithfed gyfres ers mis Chwefror - ie CHWEFROR - a ninnau i fod i’w chael rhywbryd cyn Dolig. Nadolig eleni, gobeithio. Achos byth ers i’r gyfres hynod ddu o Ddenmarc orffen wythnos diwethaf, dw i wedi bod yn tyrchu drwy’r Radio Times am gadarnhad. ’Sdim sôn amdani’r wythnos hon na’r nesaf beth bynnag, gyda ffilm Sbaenaidd gan Pedro Almodovar a ffilm hanesyddol o Norwy’r 1940au yn hawlio slot naw o’r gloch nos Sadwrn BBC Four. 

Mynadd! Anturiaethau a charwriaethau rhemp Laure Berthaud a Gilou Escoffier ry’n ni eisiau ei weld, heb son am yr arch-gynllwynwraig bengoch Joséphine Karlsson sydd bellach dan glo am ladd ei threisiwr, a’r barnwr doeth Francois Roban sy’n raddol ddirywio o ran iechyd. Mae’r trelyrs yn awgrymu ei bod hi’n ta-ta Tintin wrth i’r hen dditectif gael ei glwyfo gan ei ysgariad a’i ddadrithio gan ei bartneriaeth hir oes â Gilou a Berthaud. A beth ydi hanes babi Romy erbyn hyn, wedi i’r fam newydd Berthaud sgrialu mewn panig o’r ’sbytu rhag tedi bêr panda anferthol Gilou a chyfrifoldebau teuluol ar ddiwedd cyfres chwech? 

Dw i’n gobeithio, yn gweddïo, mai Hydref y deuddegfed fydd y première...

Yn y cyfamser, mae yna ddigon o gyfresi tramor i’ch cadw’n ddiddig, diolch yn bennaf i wasanaeth ffrydio ardderchog Walter Presents.

The Lawyer (Advokaten) - un arall o stable Frans Rosenfeldt, sydd heb cweit lwyddo i gyrraedd uchelfannau The Bridge eto (a gorau po leiaf ddwedwn i am ei gyfres Brydeinig Marcella ar ITV). Cyfres deg pennod am dwrna ifanc o’r Frank a’i chwaer drwblus a’r blismones Anna, sydd mewn dyfroedd dyfnion iawn ar ôl dod wyneb yn wyneb â’r prif droseddwr fu’n gyfrifol am osod bom dan gar eu rhieni flynyddoedd maith yn ôl. Gyda chyffro, cymhlethdodau a digon o olygfeydd o’r Bont eiconig rhwng Malmö a København!

Guardian of the Castle (Čuvar Dvorca) - cyfres o Groatia y tro hwn, y brifddinas Zagreb yn benodol a thriller gwleidyddol o ganol yr 1980au mewn oes pan oedd Gweriniaeth Ffederal Sosialaidd Iwgoslafia yn dal ar fap y byd. Hanes Boris Biscan, dyn unig yn ei chwedegau, biwrocrat mawr y blaid sy’n dal i warchod y gorffennol a’r wladwriaeth i’r byw mewn byd modern sy’n prysur geisio’i ddisodli - yn llawn sbïwyr Traws-ewropeaidd, saethwyr cudd, ffasiynau uffernol a chymeriadau-smocio-fel-stemar. Mini-gyfres pedair pennod yn unig, yn ddelfrydol i’w mwynhau mewn dim o dro.

Thou Shall Not Kill (Non uccidere) - yr Eidal sy’n galw’r tro ma, a dinas bictiwresg Torino sy’n gymaint o gymeriad ynddo’i hun, diolch i’r gwaith camera godidog - gydag amgueddfa’r Mole Antonelliana yn tyrru dros y ddinas, a’r Alpau yn y cefndir - heb sôn am bencadlys baróc y polizia lleol sy’n gartre i Valeria Ferro (Miriam Leone). Wrth gwrs, mae ’na lofruddiaethau i’w datrys hefyd heb son am strach a stryffig personol gan gynnwys cysgu efo’r bos. Un o gyfresi mwyaf chwaethus eleni, heb os, wedi’i phecynnau mewn penodau awr a hanner yr un.

Draw ar netflix, mae yna berl o thriller Daneg. Hanes heddwas Asger Holm (Jakob Cedergren) fu’n hogyn drwg ar y ffrynt lein, ac sydd wedi’i neilltuo i uned galwadau brys København øst wrth aros am ei achos llys. Ac yno mae’r ffilm wedi’i leoli am 85 munud gron gyfan. Na, peidiwch â jibio, mae’n wir werth sticio iddi. Mae rhwystredigaeth ei shifft ddiflas o ateb galwadau gan foi off ei ben ar gyffuriau neu feiciwr wedi cael codwm meddwol yn prysur droi’n un llawn tensiwn, a ninnau ar binnau gydag e, wrth i Asger dderbyn galwad gan fam ifanc sy’n dweud iddi gael ei herwgipio o’i chartref a’i phlant bach. Mae’r cloc yn tician, y seibiau'n boenus, ac Asger yn dibynnu ar lygaid a chlustiau eraill wrth i ddifrifoldeb y sefyllfa ei daro - gan dorri’r rheolau a llusgo eraill i weithredu drosto. Ond dyw pethau ddim cweit fel maen nhw’n ymddangos, ac mae’r diweddglo’n dorcalonnus. Fe welais i hon mewn un eisteddiad ar fws blinderus o Lundain i Gaerdydd, a wir, fe hedfanodd y siwrnai.  The Guilty ydi’i henw gyda llaw, ac mae Hollywood am ei haddasu gyda Jake Gyllenhaal wrth y llyw. 

Fydd honna ddim hanner cystal. Da chi, gwyliwch y gwreiddiol.