Pobl ddŵad y Cwm





Un o straeon olaf rhacsyn Murdoch a Bekah Brooks oedd problemau Coronation Street, a’r ffaith fod nifer y gwylwyr wedi plymio mor ddramatig â’r tram a greodd ddinistr ar strydoedd coblog Weatherfield ’Dolig diwethaf. Gyda 7.4 miliwn o wylwyr wythnos diwethaf o gymharu â 10.4 miliwn ddiwedd Mai, roedd colofnwyr fel Brian Sewell o’r Daily Mail – ble arall - yn beio’r “wall to wall gays, transsexuals, transvestites and teenage lesbians”. Un o gyn-actoresau Eastenders sy’n cael y bai gan y Guardian, wrth i Michelle Collins gamu tu ôl i far y Rovers mewn mwngral o acen Manceinion a fyddai wedi gwneud i Ena Sharples dagu ar ei hanner stowt. Ac mae’r blogfyd yn cynnig atebion eraill, fel gormod o bwyslais ar y to ifanc Hollyoaks-aidd i ormod o danau a damweiniau dros ben llestri fel Brookside gynt. Ac rydan ni’n gwybod beth ddigwyddodd i honno.




Onid ydy pob opera sebon yn wirion o afrealistig bellach? Mae Emmerdale wedi hen golli’i gwreiddiau amaethyddol, a’r hen gymêrs hoffus fel Mr Wilks ac Amos wedi’u disodli gan siwtiau Llundeinig a genod benfelen blastig. Gyda chymaint o gystadleuaeth a phenodau gydol y flwyddyn, mae’r diwydiant sebon dan bwysau i adrodd straeon mwy dramatig nag erioed er mwyn hawlio sylw’r cylchgronau rhad-a-chas ochr yn ochr â bachiad neu boob-job diweddaraf Jordan. Y canlyniad ydi mwy o lofruddiaethau, seicopathiaid, priodasau anghymarus, ffrwydradau a phlant siawns mewn un stryd neu filltir sgwâr, nag mewn bywyd go iawn. Gobeithio beth bynnag.

Oes, mae ’na bâr priod lesbiaidd, plymar hoyw a phum Gog yng Nghwmderi heddiw. Ac mae fferm Penrhewl yn dal i fynd. Pobol y Cwm ydi’r unig gyfres sebon dwi’n ei dilyn yn rheolaidd bellach, diolch i straeon ac actio gwirioneddol afaelgar yn ddiweddar. Ia, chwerthwch chi, snobs sebon. Ond mae’r storïwyr wedi cyflawni gwyrth trwy wneud inni gydymdeimlo â rhai o gymeriadau mwyaf annifyr y Cwm – Debbie Collins, Sioned Rees a Macs White. Gwelsom y gnawes galed Debbie Collins yn dangos emosiwn prin, wrth boeni’i henaid am Liam ei mab ar faes y gad yn Afghanistan. Macs White wedyn mewn gwewyr meddwl ar ôl cael ei dreisio gan Scott, a Sioned yn methu ymdopi â’i dyweddi oeraidd. Ble’r oedd peiriant cyhoeddusrwydd S4C a BBC Cymru pan dorrodd y stori ddadleuol, rymus hon?

Yn anffodus, mae plotiau eraill yn tynnu sylw oddi ar hyn. ‘Chwithig’ ac ‘amaturaidd’ ddaeth i’r meddwl wrth wylio Jinx a Hywel yn creu darllediadau ffug ar Cwm FM. A dw i’n gorfod cuddio tu ôl i glustog bob tro mae Frank yr Ianc yn ymddangos ar y sgrîn. Mae’r gwylwyr praff eisoes yn holi pam fod Tony Trin Gwallt wedi dychwelyd i’r Cwm fel Americanwr. Danny Grehan ydi’r actor tu ôl i’r barf ac acen ryfedd Frank Orringer o Ohio, sy’n hel achau yn y Cwm - a Danny Grehan oedd Tony, un o weithwyr Deri Dorri a oedd dan fawd Sharon Burgess ganol y 1990au. Sut ddiawl lwyddodd ei gydactorion i gadw wyneb syth?

Gwyliwch, a gwingwch.



Ar y llaw arall, mae'r Iancs go iawn - neu'r Texans i fod yn fanwl gywir - ar fin dychwelyd i deledu America. Ydy, mae sianel gebl
TNT wedi penderfynu atgyfodi saga'r teulu hwnnw sy'n diferu o bres ac sy'n enwog am gynllwynio, mynychu rodeos, ffwrcho, mwrdro a phobl yn dychwelyd o farw'n fyw mewn cawod, rhwng 1978 a 1991. Cenhedlaeth newydd yr Ewings sy' dan sylw y tro hwn, sef hogia Bobby a JR - ac ydy, mae'r hen stejars yn eu holau. A sbïwch ar Sue Ellen - waw!










































Addysgu, adlonni, ailddarlledu


Cyw yn dweud wrth Angharad Mair am godi pac...


Mae’n wyliau haf i’r hen blant, ac yn gyfnod traddodiadol yr adroddiadau diwedd blwyddyn. Ac mae byddigions Parc Tŷ Glas wedi bod yn ’sgwennu adroddiadau a strategaethau fel slecs hefyd, wrth i 29 o weithwyr dderbyn ffurflen P45, Teledwyr Annibynnol Cymru yn hogi’u cyllyll ac aelodau’r Awdurdod yn y cach eto fyth. Mae fersiwn llawnach o ‘Weledigaeth S4C 2012 a thu hwnt’ ar wefan y Sianel, ac yn rhoi syniad cliriach i ni o’r arlwy i ddod. Does dim byd syfrdanol o ddramatig ar yr olwg gyntaf - mwy o’r un peth ar 25% yn llai o gyllideb dros y pedair blynedd nesaf. Mwy o Gwmderi am 10 yr hwyr a Rownd a Rownd gydol y flwyddyn, mwy o raglenni Cyw o fore gwyn tan amser cinio, mwy o rygbi nos Sadwrn a mwy o “ail-becynnu cynnwys a manteisio ar y cyfoeth o ddeunydd sydd yn ein harchif”. Neu ailddarllediadau i chi a fi. Yn unol â’r sïon, bydd soffa Elinor Jones ac Angharad Mair am 3pm a 7pm yn wag wrth i’r Sianel lansio “gwasanaeth prynhawn fydd yn ymgorffori elfennau o gylchgrawn rhwng 13.00 a 15.00”. Wedi Un, unrhyw un? Y to iau fydd yn hawlio nosweithiau Iau, nid yn annhebyg i slot Gofod a Ddoe am Ddeg ar hyn o bryd, a bydd rhaglen gylchgrawn awr o hyd nos Wener “yn cynnig adloniant a chynnwys chylchgronol gall fod ag elfennau tabloid”. Swnio’n amheus o debyg i The One Show gydag Alex Jones a Chris Evans ar BBC1 i mi. Ac i gloi’r wythnos, “cyfresi drama, crefydd, diwylliant a ffeithiol fydd conglfeini S4C ar nos Sul” gyda’r saga doctoriaid Dallas-aidd Teulu yn sicr o bara am sbel eto, fel cyfres ddrama mwyaf poblogaidd y Sianel yn 2010 (88,000 o wylwyr). Yng ngeiriau Bethan Eames, Golygydd Cynnwys Ffuglen y Sianel “mae’r gyfres yma’n llwyddo i hudo’r gwylwyr i fyd moethus, crand a hardd y cymeriadau – dihangfa adloniannol ar ei gorau!” Beth am wisgi bach yn y Cei i ddathlu?

Dwi’n croesawu’r ymrwymiad pendant i raglenni materion cyfoes yn ystod yr oriau brig “er mwyn ateb ymhellach i’n cynulleidfa ac i dargedau Ofcom” – enghraifft o bwysigrwydd cysylltiad y BBC efallai, cyn belled bod lle o hyd i lais gwahanol y Byd a’r Bedwar sy’n rhan annatod o gyfraniad ITV Cymru ers y cychwyn cyntaf.

Ymddiheuriadau am yr hen air hyll ac od ’na yn y teitl gyda llaw. “Difyrru” neu “ddiddanu” y buasech chi a fi ac Ifor ap Glyn yn ei ddweud, ond roedd awdur(on) y Weledigaeth wedi mopio hefo “adlonni”, “adloniannol” a hyd yn oed “adloniadol” (recreation) sy’n golygu rhywbeth hollol hollol wahanol. Ych-a-fi.

Gwynt teg i fis Mehefin





Gwynt teg (oer a glawog) i fis Mehefin. Mis lle’r oeddech chi’n fwy tebygol o eistedd gerbron y bocs bach na mwynhau barbeciw fin nos. Ta-ta i obeithion Andy Murray ar gwrt W19 am flwyddyn arall, ac i obsesiwn dyn camera’r BBC gyda chwaer Kate Middleton. A ffarwél i’r Goets Fawr, ar ôl wythnos o fynd drot-drot ar hyd y lôn bost o Groesoswallt i Gaergybi. Mae’n siŵr fod Heddlu’r Gogledd yn diawlio’r criw cynhyrchu am golli wythnos o ddirwyon gyrru ar yr A5, a gyrwyr loris Iwerddon a beicwyr modur yn ’sgyrnygu’u dannedd y tu ôl i Ifan Jones Evans a’i feirch.

Roedd y goets sgleiniog yn wledd i’r llygaid, a’r awyrluniau o Ddyffryn Dyfrdwy i Nant Ffrancon yn profi nad oes unlle tebyg i adre’ yn llygad yr haul. Ac roedd Shân Cothi mor fyrlymus ag erioed, ac yn haeddu medal am ddarlledu’n fyw yng nghanol piwiad bach Pentrefoelas ar yr ail noson. Un o’r golygfeydd mwyaf swreal oedd honno o Tara Bethan yn trafod ei halbwm newydd gydag Ifan ar ben y goets sigledig. Dyna chi sioe siarad ar ei newydd wedd! Erbyn y drydedd noson yng Nghapel Curig, fodd bynnag, roeddwn i’n dylyfu gên. Gormod o bytiau byrion, torri straeon yn eu blas cyn y degfed hysbyseb, ac ymweliad ARALL ag ysgol leol. A hyd yn oed pan drafferthodd un o’r gwylwyr i gyfrannu at y rhaglen, fel y greaduras ddi-Gymraeg o Dreffynnon a ddaeth yr holl ffordd i bier Bangor gyda llun olew o’i pherthynas a fu’n llywio coets debyg, prin hanner munud gafodd hi i adrodd yr hanes. Anfantais fawr arall, wrth gwrs, oedd diffyg cysylltiad go iawn â’r cyfnod dan sylw - 1808 - yn wahanol i gyfres fwy llwyddiannus y llynedd, lle’r oedd y cof yn dal yn fyw iawn am Y Porthmon.

Ers talwm, roedd amserlen teledu Gorffennaf mor farwaidd â gobeithion Democrat Rhyddfrydol mewn etholiad. Bellach, mae’r cyfresi gorau wedi’u neilltuo i ganol haf, gan gychwyn hefo Cariad@Iaith gyda Gareth Roberts, Nia Parry ac wyth dysgwr ‘enwog’ nos fory. Dim ond gweddïo nad ydy safon amheus trydarwr y gyfres yn arwydd o safon y gwersi: “Datgelwyd y selebs yfory! / Our celebs will be revealed tomorrow!”


Wythnos i heno, bydd Capten Jack a Gwen Cooper yn dychwelyd i gadw reiat arallfydol yn Torchwood, un o allforion mwyaf llwyddiannus adran ddrama BBC Cymru Wales. Er gwaethaf blas Americanaidd amlwg y gyfres hon, mae’r gwreiddiau Cymreig yno o hyd, gan gynnwys golygfeydd o Fro Gŵyr a Chaerdydd a crème de la crème y byd actio Cymraeg, William Thomas a Sharon Morgan, fel rhieni Gwen (Eve Myles). Ymlaen â’r antur!



Cariad @Iaith, 8.25 o’r gloch nos Wener, S4C
Torchwood: Miracle Day, 9.00 o’r gloch nos Iau, 14 Gorffennaf, BBC1



















The Gaynor Davies Show

Orright del? Have you heard Radio Cymru on Saturday afternoons lately? Its good y’ know. Yeah, I knows it’s a Welsh station, but don’t let that put you off. Its for people like you an’ me, not them bloody Nashies and eisteddfod types, like. And its made in Bangor, aye, not bloody Cardiff this Cardiff that. It’s on in the background when I’m poching in kitchen or worrever. Last week right, they had this girl from Felinheli - they're always from Felinheli - talking about Kylie and Joan Collins and health and beauty tips in the Daily Mail magazine, and this camp bloke choosing songs from West End musicals. In English, mind, not translated nonsense. He's got good taste! There’s a few tunes from Bryn Vaughan and Elin Fleur, but not much. This Elin says she's gonna try an’ make a name for herself in English now. Fair play eh? Who’s presenting you said? Gaynor Davies, Llandudno girl, some big cheese at S4C apparently, but speaks normal like you and me, you know? When’s it on you said? Three til six, Saturday. Ideal before heading out to town, del!