Wallander for Dummies

Mynadd. ’Da chi’n disgwyl yn nerfus am ailwampiad newydd o hen ffefryn – ac maen nhw’n llwyddo i wneud cawl potsh ohoni. Y dihiryn ydi Netflix, a’r gyfres dan sylw yw Young Wallander. Roeddwn i wedi hanner disgwyl pethau gwell, o gofio mai cynhyrchwyr y cyfresi Swedeg gwreiddiol o 2005-2013, Yellow Bird, sydd hefyd yn gyfrifol am hon. Ond hold on Now John. Nid Sweden y 70au sydd yma, pan ddylai’r Kurt Wallander gwreiddiol fod yn ennill ei streips fel cyw aelod o’r Polis – ond Sverige heddiw. Ac nid gwlad Swedeg ei hiaith gawn ni chwaith, ond un lle mae pawb – o’r prif gopyn i ddihirod mawr a mân Malmo (neu Vilnius, prifddinas hyfryd Lithwania yn yr achos yma) – yn siarad Saesneg y sgowsar, y geordie a’r gwyddel. Dim ond Adam Pålsson sy’n gneud unrhyw ymdrech i swnio fel brodor. Does ryfedd fod y cr’adur yn edrych yn gyfan gwbl ar goll drwy’r cyfan, ac allan o’i ddyfnder yn llwyr, sy’n biti o gofio pa mor effeithiol oedd o yn nrama gangstyrs Before We Die Walter Presents.

Mewn oes lle mae dramâu wedi’u hisdeitlo yn gyffredin, dair blynedd ar ddeg wedi i Forbrydelsen o Ddenmarc ennill ei phlwyf yma ym Mhrydain a mwy, mae penderfyniad Yellow Bird a Netflix i eingl-americaneiddio un o allforion mwyaf Sweden yn benderfyniad od a rhwystredig ar y diawl. Da ni 'di bod yma o'r blaen wrth gwrs, gyda fersiwn Syr Ken Branagh o'r ditectif pruddglwyfus o Ystad a wnaed gan y BBC rhwng 2010 a 2016, gyda sinematograffi hynod drawiadol. Alla i ddim credu bod y diweddar awdur Henning Mankell wedi rhoi sêl bendith i nytsrwydd netfflics cyn marw o gancr yn 2015.

Bocset arall i’r bin felly. O wel. O leia’ ga i ganolbwyntio mwy ar ragor o Ynys Fadog y Dr Jerry Hunter.

Ewropa

Arvingere - Lleifior Denmarc

Aeth 31 Ionawr heibio gan adael cawl potsh o emosiynau yn ei sgil. I mi, teimlad o dristwch, dicter, dryswch, ac ie, yr ystrydeb Gymreig honno o hiraeth. Hiraeth am rywbeth saff a sicr a gymerais mor ganiataol gydol fy oes. Diolch byth, felly, i BBC Four, Netflix a Walter Presents (hefyd ar S4C Clic gydag isdeitlau Cymraeg) am fy mhasbort parhaol i ddramâu tan gamp o dir mawr Ewrop. Dw i'n pasa trefnu gwyliau gwanwynol â naws ditectifs drama. Gyda thocyn awyren rhad (sori, Greta) a llond llaw o kronor, gobeithiaf ddianc rhag jingoistiaeth anochel gŵyl banc Mai yr 8fed yn Great Brexitshire, a mynd i’m hoff ranbarth a enwyd gyda'r hapusaf yn y byd - Sgandinafia. Os na fydd COVID19 yn rhoi’r farwol i bethau. Y tro hwn, de Sweden sy’n galw, a dinas glan môr Malmö sydd mewn lleoliad tsiampion ar gyfer gwibdeithiau 30km i'r gogledd i Copenhagen a 60km i'r de i Ystad.

Ystad, swydd Skåne, a ddaeth yn enwog diolch i un ar ddeg o nofelau Henning Mankell am y ditectif pruddglwyfus Wallander. Cefais fy hudo’n lân gan yr addasiad teledu Swedeg rhwng 2005 a 2013 (a’r fersiwn Saesneg ddiweddarach gyda Syr Ken Branagh) ymhell cyn i’r guardianistas ddarganfod ‘nordic noir’. Mae'r golygfeydd o’r caeau hadau rêp melyn llachar, yr adeiladau fferm fframwaith coch a’r traethau unig lle’r âi Kurt a Jussi ffyddlon am dro hir dan awyr lwyd ddiderfyn, wedi’u serio yn fy nghof. Roll on fis Mai! Mae gan y Swediaid sawl ‘hit’ isdeitlog yn eu meddiant, yn enwedig Bron / Broen (2011-2018) ysgubol a gynhyrchwyd ar y cyd â'u cymydog-weithiau-gelyn o Ddenmarc. A bydda i’n dilyn ôl troed Saga Norén - neu ei Porsche 911S olewydden yn hytrach - dros yr enwog Øresund sy'n pontio’r ddwy wlad, â’r gân iasol honno yn troi a throsi yn fy mhen. Ond y llwyddiant digamsyniol diweddar oedd The Truth Will Out (Det som göms i snö) ar Walter Presents), drama ddirgel seicolegol yn seiliedig ar stori wir (coeliwch neu beidio!) am griw sy’n agor hen achosion gwaedlyd yn sgil honiad newydd ysgytwol wrth i’r llofrudd cyfresol adael carchar. Gyda'r ditectif trwblus Peter Wendel (Robert Gustafsson) yn arwain criw bach anghymarus, mae’n ras yn erbyn y cloc wrth i’r drwgweithredwr beryglu un o weinidogion llywodraeth Stockholm. Ac oes, mae yna olygfeydd llawn eira.

Cafodd y Daniaid hwythau glod a bri byd-eang byd diolch i dditectif benywaidd galed mewn siwmper Ffaroeaidd (Forbrydelsen 2007-2012) a llywodraeth glymblaid â lampau secsi (Borgen 2010-2013). Ffefryn personol arall oedd saga fodern am frodyr a chwiorydd cecrus yn dychwelyd i blasty blêr y teulu wedi marwolaeth eu mam, arlunydd o fri cenedlaethol. Roedd Arvingerne (The Legacy, 2014-2017), a welwyd ar Sky Arts prin ei sylw, yn llwyddo i ’nghyfareddu a’m llethu bob yn ail diolch i ambell gymeriad a phlot ffuantus. Hynny, a’r credits agoriadol crefftus i gyfeiliant swynol Nina ‘The Cardigans’ Persson.

Dyma flas ar uchafbwyntiau dramatig eraill yr UE:

Belgique O wlad Tintin y daw La Trêve (The Break, 2016-2018) am y ditectif o Frwsel Yoann Peeters sy’n dychwelyd (yn annoeth) i'w wreiddiau yn ardal wledig yr Ardennes - lle mae ymchwiliad i farwolaeth pêl-droediwr ifanc addawol o Affrica yn arwain at bartïon S+M ar fferm leol, llond coedwig o gyfrinachau a phenaethiaid heddlu llwgr.

Catalunya Tro bach i Barcelona fodern yn Nit i Dia (Night and Day, 2016-presennol), wrth i'r patholegydd fforensig priod Dr Sara Grau sy'n archwilio i gorff arall ddarganfod iddi gysgu gyda’r llofrudd posib. Gyda mwy o droadau na'r A470 rhwng Dolwyddelan a Betws.

Česká republika Cyfres fer Hořící keř (Burning Bush, 2013) dan law’r cyfarwyddwr Pwylaidd o fri Agnieszka Holland (ffilm Mr Jones), wedi’i gosod ym Mhrâg dan oresgyniad y Sofietiaid, reit ar ôl i Jan Palach, myfyriwr 20 oed, ladd ei hun yn wenfflam ar Sgwâr Wenceslas ym mis Ionawr 1969. Darlun dirdynnol ond cwbl hanfodol o’n hanes modern ni, sy'n ein hatgoffa pa mor bell rydyn ni wedi camu ymlaen fel cyfandir.

Deutschland Yn gyfres noir afaelgar o’r 1920au, mae Babylon Berlin (2017-2020) yn cynnwys ditectif sy’n dioddef o PTSD a theipydd sy’n ysu i ymuno â’r heddlu, gan ddatgelu byd o gyfrinachau peryglus ar y lefel uchaf wrth daro ar draws cylch porn tanddaearol. Gwledd i'r llygaid sy’n portreadu tlodi truenus a rhemp sin gabaret Gweriniaeth Weimar.

Éire Llwyddodd cyfres gyffrous, bum rhan, yn yr iaith Wyddeleg, An Bronntanas (The Gift, 2014) gyda sblash o hiwmor tywyll i ddenu fy sylw ar wefan TG4. Hanes criw bad achub tlodaidd o Gonamara sydd mewn picil moesol ar ôl darganfod cyffuriau gwerth €1m gyda dynes sy'n gelain ar fwrdd cwch a drawyd gan storm. Peidiwch â sôn am y rygbi ...

France Keystone Cops Ffrengig, gyda chyfreithwyr a heddweision yn baglu o un penderfyniad gwael i’r llall - yn eu bywydau personol a phroffesiynol - mewn Paris prin ei chyffwrdd gan Insta-dwristiaid. Gyda chyfres olaf un o Engrenages (Spiral, 2005-presennol) ar y gweill, dwi’n edrych ymlaen at weld sut fydd pethau'n gorffen i’r cariadon anghymarus Laure a Gilou, y femme-fatale fflamgoch Joséphine a grand-père mabwysiedig pawb, y Barnwr François Robin.

ĺsland Daw Andri Olafsson, pennaeth heddlu mwyaf blewog Ewrop heb os, i’r adwy yn Ófærð (Trapped, 2015-presennol), ar ôl darganfod corff-heb-ben ar fferi sy’n sownd mewn tref borthladd anghysbell. I waethygu pethau, mae eirlithrad yn bygwth y dref ym mhellafoedd gogleddol Gwlad yr Iâ. Roedd yr ail gyfres yn chwarae politics, gydag eithafwyr asgell dde yn peryglu gwleidyddion a gwerin gwlad fel ei gilydd. Antidot iasol perffaith i'n gaeafau soeglyd ninnau.

Italia Efallai fod BBC Four wedi mopio braidd gyda'r arolygydd smala Montalbano, ond dwi heb fy argyhoeddi. Mae’n well gen i Non uccidere (Thou Shalt Not Kill, 2015-presennol) Walter Present, wrth i’r ditectif Valeria Ferro ddefnyddio ei chweched synnwyr i ddatrys troseddau yn ninas ysblennydd Torino wrth frwydro yn erbyn gwewyr personol pan ddaw ei mam allan o’r clinc. Doedd y firws heb daro yma eto.

Nederland Ar gyfer cyfresi iaith Iseldireg, rhowch gynnig ar Overspel (The Adulterer, 2011-2015) am ffotograffydd proffesiynol Iris van Erkel-Hoegaarde (ceisiwch ddweud hynny ar ôl ambell Witbier) sy'n cwympo dros ei phen a’i chlustiau mewn cariad ffwdanus â’r twrna priod Willem Steenhouwer, y mae ei deulu-yng-nghyfraith yn ymhél â chytundebau busnes amheus a chorff yn y gamlas.

Norge Iawn, efallai dyw Norwy ddim cweit yn aelod-wladwriaeth yr UE ond mae’n llwyr haeddu cydnabyddiaeth yma. Os ydych chi'n dyheu am aeaf go iawn, Wisting (2019) amdani lle mae’r cawr mwyn o dditectif a'i boen-yn-tîn o ferch o newyddiadures yn brwydro trwy luwchfeydd mawr i ddal llofrudd cyfresol. Draw ar Netflix, mae Okkupert (Occupied, 2015-2020) wedi'i gosod yn Norwy’r dyfodol agos sydd dan feddiant y Rwsiaid, yng nghanol argyfwng ynni’r byd.

Lle rois i ’mhasbort gwin coch ’dwch?

Cyn delo'r hwyr

Mae’n ddwy flynedd ers inni ddweud farväl wrth Kurt Wallander pruddglwyfus y BBC, wrth i ddiabetes ac yna Alzheimer lapio’n araf amdano, fel ei dad o’i flaen. A chyda’r awdur ei hun wedi’n gadael o ganser, a’r llyfr olaf wedi’i addasu ar gyfer y sgrin fach yn Sweden a Lloegr, go brin y gwelwn ni’r ditectif o Ystad fyth eto. Mi fydd y nofelau a’r cyfresi dilynol yn aros yn hir yn y cof, heb son am gefn gwlad tonnog a thwyni tywod diddiwedd talaith Skåne yn ne-ddwyrain Sweden, ac i mi’n bersonol, Krister Henriksson oedd y boi yn fwy na Syr Ken Branagh. A tan ddoith cyfres olaf Bron/Broen i BBC2 yn hwyrach yn y gwanwyn, mae yna fwlch mawr Swedaidd am y tro. Dw i’n glafoerio'n barod.

Yn y cyfamser, dw i wedi mopio ar Innan vi dör aka Before we die gan Walter Presents ar C4. Stori ias a chyffro am Hanna Svensson, mam amheus y flwyddyn a roddodd ei mab ei hun yn y clinc am ddelio cyffuriau, ac sy’n osgoi ymddeoliad gorfodol yn 50 trwy lywio ymchwiliad cudd i lofrudd ditectif arall (a’i chariad ar y slei). Achos sy’n ei harwain at is-fyd tywyll a threisgar o elyniaeth rhwng dau o feicwyr lleol, maffia Croatiaidd sy’n rhedeg bwyty Eidalaidd parchus yr olwg, a'r fasnach gyffuriau Dwrcaidd. Hynny, a mater bach o berthynas Hanna â hysbyswr (informant) yr heddlu o’r enw Inez SBOILERS! SBOILERS! sy'n digwydd bod yn fab iddi – pishyn dros ei ben a'i glustiau mewn cariad a thrwbwl efo un o’r Croatiaid.  Ac ar ben bob dim, mae rhywun o’r heddlu’n porthi gwybodaeth gyfrinachol i’r maffia gan arwain at baranoia gwaeth nag ymhlith aelodau o gabinet Carwyn Jones.  

Os ydych chi’n gobeithio am rhywfaint o porn dylunio Nordig a lampau £500 wrth wylio hon, fe gewch eich siomi’n rhacs.

Mae’r setiau’n fwy llwm a chyffredin ar y naw, y siots twristaidd neis-neis o Stockholm yn brin, a hyd y oed y Volvos wedi gweld dyddiau gwell. Ond da chi, gwyliwch am stori afaelgar, cymeriadau ffaeledig, a bydd yr awr yn hedfan. 

Does ryfedd ’mod i’n binj wylio.

Wallander oddi cartra

Mi oeddwn i’n reit ffond o’r hen Wallander ers stalwm. Y fersiynau gwreiddiol gyda Rolf Lassgård (1994-2006) ar gyfer sinemâu a ffefryn y ffans Krister Henriksson (2005-2013) ar deledu TV4 Sweden a BBC Four, hynny yw. Roedd ei bortread arbennig yntau o’r Kurt meudwyaidd, hoff o’i botel a’i ddeiet a menywod anaddas, a’r berthynas danllyd rhyngddo a’i dîm Stefan Lindman (Ola Rapace) a’i ferch Linda Wallander (isod) yn y gyfres gyntaf yn arbennig. Dw i’n dal yn tristau o gofio i’r actores Johanna Sällström wneud amdani’i hun wedi pwl o iselder a goroesi trychineb tswnami Gwlad Thai 2004. Cafodd y cast a’r criw eu hysgwyd i’r byw. Cymaint oedd galar ac euogrwydd yr awdur Henning Mankell, nes iddo roi’r gorau i’r syniad o sgrifennu dilyniant i drioleg arfaethedig Linda Wallander. 

Yn y canol, daeth Syr Kenneth Branagh i ddrysu pethau’n rhacs trwy serennu a chyfarwyddo’i gyfresi ei hun ar gyfer BBC1 bob yn dipyn, rhwng 2008 ac eleni. Wedi darllen rhywfaint o’r nofelau gwreiddiol gan y diweddar Mankell, a gwylio’r cyfresi ditectif o Sweden, mae rhywun yn dueddol o gymharu (gormod), pwyso a mesur, a ffafrio un yn fwy na’r llall.

Ar un llaw mae fersiwn Scandi-lite y BBC yn rhagori ar y rhai Swedaidd, diolch i’r gwaith camera hynod drylwyr a gofalus. Mae pob siot yn cyfri, a’r camera yn fframio gwastadeddau eang, ffyrdd pantiog, caeau ŷd ac arfordir gwyllt Skåne, de Sweden, yn gelfydd ac yn wledd i’r llygaid. Mae rhyw arlliw arbennig i’r cyfan sy’n ychwanegu at ias y stori lofruddiaeth. Mae’n amlwg iawn o le cafodd cynhyrchwyr Y Gwyll eu hysbrydoliaeth. 

Ond prif wendid fersiwn Syr Ken ydi’r iaith. Yn hon, rydyn ni’n gorfod credu a derbyn cymeriadau Swedaidd efo acenion Oxbridge. Nid mod i’n awgrymu am eiliad y dylen nhw geisio efelychu cogydd enwog y Muppets chwaith. Ond mae disgwyl i ni fuddsoddi cymaint o’n hamser a’n hymdrech ar ddrama dditectif lle mae’r cymeriadau lleol i gyd, o’r Poliskommisarie i’r mördare, yn siarad Saesneg â’i gilydd - yn chwerthinllyd erbyn heddiw. Wedi’r cwbl, yn tydan ni gyd wedi hen arfer â darllen isdeitlau erbyn hyn, diolch i lwyddiannau byd-eang Forbrydelsen a Borgen i enwi dim ond rhai? Efallai mai apelio at y mwyafrif unieithog UKIPaidd ym Mhrydain ac America Trumpaidd ydi’r nod. Wn i ddim. Nid bod hynny wedi rhwystro Branagh a’i griw rhag ennill gwobrau lu, gan BAFTA a’r Gymdeithas Deledu Frenhinol yn 2009, yn bennaf yn y categori crefft a dylunio.

Anfantais sylweddol arall pennod gyntaf nos Sul diwethaf (1 o 3 yn unig) oedd y lleoliad, Cape Town. A olygai bod Wallander yn chwys doman dan haul tanbaid De Affrica, neu ag awgrym o wên (dim ond awgrym, cofiwch) wrth syllu ar y môr sgleiniog o’i falconi 5 seren. A Huyndai Tucson, nid Volvo oedd ei foto. O’r fath siom.

Nid fanno mae ei le o, ychan, ond adre’n Ystad. Adre'n pechu ei fosus â gwep mor llwyd â’r wybren ac wedi lapio rhag gwynt main y Baltig wrth fynd â’i gi du ffyddlon Jussi am dro ar hyd y twyni diderfyn cyn cael galwad ffôn am gorff arall mewn rhyw warws bol buwch tua’r dociau 'cw.

Wnâi barhau i wylio? Siŵr braidd. Wedi'r cwbl, ‘sdim byd arall ’mlaen nos Sul ond syrcas Cowell ac amdanaffycinholden ar ITV a drama ugain oed ar S4C. Am fy mod i’n dal isio fy ffics o bopeth Nordic, ail-law neu beidio. Ac am mai hon fydd y Wallander olaf un gan y Bîb, wedi diwedd y cyfresi a’r nofelau Swedeg. Diwedd cyfnod yn wir.

Farvål, Kurt a’r criw. Bu’n bleser ymdrybaeddu yn dy gwmni.

Plismyn Drama

Blwyddyn newydd, cyfresi drama newydd. Ydy, mae’r cliché am fysus yn wir. Rych 'chi’n aros tan Sul y Pys, ac yn sydyn reit, mae yna ryw hanner dwsin yn cyrraedd yr un pryd. Cyfresi ditectifs ydy’r rhan fwyaf ohonynt, a dwi wrth fy modd. Wrth gwrs, mae eu safon a'u sylwedd yn amrywio o’r gwych i’r gwirion, ond maen nhw'n dihangfa braf ar y soffa wedi diwrnod caled o waith. Y ffefryn personol ydy fersiwn Syr Ken Branagh o’r Llychlynnwr lleddf hwnnw, Wallander. Anghofiwch am y diffyg hiwmor, mae yma greu awyrgylch ffantastig, gyda’r golygfeydd sinematograffig, dow-dow, o dir a môr Sweden mewn arlliw parhaol o lwydfrown. Diawch, bron y gallwch deimlo gwynt main y Baltig yn mynd drwyddoch chi wrth wylio hon. Dim ond cyfres fer dair pennod gewch chi, felly cofiwch am yr olaf nos Sul nesa!

Nos Lun wedyn, mae un o lwyddiannau adran ddrama ITV (ydy, mae'r ffasiwn beth yn bod!) yn dychwelyd am ail gyfres, Law & Order UK, sy’n seiliedig ar gyfresi poblogaidd ugain mlwydd oed o’r Unol Daleithiau. Drama dwy ran ydi hi mewn gwirionedd - gyda’r hanner cyntaf yn dilyn ymchwiliad dau dditectif (Jamie Bamber a’r comedïwr Bradley Walsh, sy’n syndod o dda) i achos arbennig cyn arestio rhywun, a’r ail hanner yn olrhain yr achos hwnnw mewn llys barn (gyda Freema Doctor Who Agyeman fel y gyfreithwraig). Gyda stori unigol bob wythnos, mae’n ddelfrydol i’r sawl heb yr amser/awydd/amynedd i ddilyn saga dros chwe wythnos.

Nos Fawrth, mae ail gyfres Survivors yn dal i fyny efo criw o bobl (dosbarth canol, ystrydebol, braidd yn annoying) sy’n cecru, caru a rhygnu byw ar ôl i 99% o boblogaeth Prydain banicio i farwolaeth yn sgil eira drwg (jôc), naci, farw o feirws byd-eang. Lol botes wrth gwrs (ac eto…?), ond dihangfa lwyr am awran dda. Ac mae’n ymddangos fod y gyfres yn mentro i fyd Lost wrth i’r cymeriadau ddod ar draws cardiau post amheus sy’n cynnwys ddieithr. Os byddaf yn colli amynedd fel y saga Americannaidd honno â’i heirth gwynion ar ynys drofannol, gallaf wastad droi i Channel 5 am gyfres newydd o CSI. Yr un gwreiddiol, gorau, o Vegas wrth gwrs.

Nos Iau a nos Wener wedyn, mae hen ffefryn arall yn dychwelyd am drydedd gyfres ar ddeg. Ydy, mae trindod Silent Witness yn edrych mor glam ag erioed wrth daclo llofruddiaethau, anwybyddu pob rhybudd call a synhwyrol gan y glas, neidio i'r gwely efo rhai dan amheuaeth, a thorchi llewys gwaedlyd yn eu labordai gwyn-a-gwydrog über fodern. Mae’r plot mor dros ben llestri ag arfer, ond mae’n ddifyr ac yn edrych yn dda. A dwi eisiau fflat swanc fel un Harry Cunningham! Ac er bod Dr Sam Ryan (Amanda Redman) wedi hen adael y gyfres, mae parodi French and Saunders yn dal i godi gwên...

Mwy na Volvos ac IKEA

Calzaghe a'i gymar dawnsio, Kristina Rihanoff

Mae tymor y sothach teledu ar ein gwarthaf. Mae gornest garioci flynyddol ITV wedi cychwyn, ac yn sicr o lenwi tudalennau’r tabloids tan y Nadolig. Mae’r cyfryngau Cymreig wedi mopio fod Joe Calzaghe yn ffansio’i hun fel tipyn o Fred Astaire wrth gystadlu yn erbyn cyn-gricedwr, actores hysbyseb grefi ar y teledu, ac actor Eastenders c.2001, ar sioe ddawnsio Bruce Forsyth ar y BBC. Ac mae S4C yn bygwth dilyn y llif trwy gyflwyno Fferm Ffactor, gyda Dai ‘Cowell’ Llanilar a Daloni ‘Minogue’ Metcalfe wrth y llyw. Dwi’n gweddïo ac yn gobeithio i’r nefoedd nad yw hi cynddrwg â’i theitl erchyll.

O leiaf mae ambell berl yng nghanol y moch o hyd. Fel y soniais eisoes, mae’r peiriant Sky+ acw wedi gwegian dan bwysau cyfres Americanaidd orwych The Wire dros yr haf. Ar ôl cael blas ar y tair cyfres gyntaf, mae’r bedwaredd, sydd wedi’i gosod mewn ysgol uwchradd yn ardal ddifreintiedig West Baltimore, yn aros amdanaf. Yn y cyfamser, mae BBC2 newydd ddechrau darlledu’r bumed gyfres - a’r olaf - sy’n canolbwyntio ar swyddfeydd papur newydd The Baltimore Sun. Gyda 23 o benodau i’w gwylio eto, o leiaf bydd ’na ddewis amgenach i sothach y tair sianel arall am sbel.

Ffefryn mawr arall ar hyn o bryd, yw’r gyfres dditectif Wallander o Sweden (nosweithiau Llun am 9pm, Yellow Bird Productions ar gyfer BBC Four) wedi’i seilio ar lyfrau poblogaidd Henning Mankell. Efallai’ch bod yn fwy cyfarwydd â fersiwn Syr Kenneth Branagh a gafodd glod a bri a BAFTA fel ‘cyfres ddrama orau’ 2009. Er gwaetha’r perfformiadau caboledig a’r gwaith camera graenus, roedd hi’n llawn paradocsau rhyfedd. Ar un llaw, roedd hi fel petai’n sgrechian ‘Sweden!’ gyda golygfeydd hir o’r Wallander llwydaidd yn gyrru Volvo XC70 sgleiniog i’w orsaf heddlu IKEAidd yn nhref Ystad; ac ar y llaw arall, yn llawn cymeriadau ag acenion Eton i blesio’r gwylwyr Ewrosgeptig. Mae’r fersiwn wreiddiol o Sweden yn well o lawer, yn enwedig portread Krister Henriksson o Kurt Wallander ag ôl gwynt main y Baltig ar ei wyneb. Ac fel pob ditectif teledu gwerth ei halen, mae ganddo lond berfa o broblemau personol - tor-priodas, diabetes, y botel wisgi a diffyg cyfathrebu’n iawn â’i ferch Linda, sydd hefyd yn aelod o’r heddlu. Roedd pennod wythnos diwethaf yn hynod o gyfoes, gyda cheiswyr lloches o Irac yn gelain yng nghefn lori wrth gael eu dal yng nghanol masnach gyffuriau draws-Ewropeaidd. Ond toedd hi byth yn feichus, gyda dôs o dynerwch a chariad gwirioneddol i leddfu’r felan Lychlynnaidd.

Fantastisk!

Ola Rapace (Stefan Lindman), Krister Henriksson (Wallander), Johanna Sällström (Linda Wallander)

Un troednodyn trist. Cyflawnodd yr actores Johanna Sällström hunanladdiad ym 2007, a hithau dim ond yn 32 oed.