Copenhagen calling

 

Mae ciwed I’m a Celebrity yn heidio hyd yr A55, gan dorri rheola teithio Lloegr, a hacs Llundain yn prysur hogi eu jôcs defaid wrth i Ant a Dec fireinio eu hacen Gavin & Stacey. Ond dw i’n denig i Ddenmarc. Yn fy mhen, hynny yw, cyn i’r heddlu daro’r drws. Unrhyw esgus i ymgolli mewn nofel neu gyfres wedi’i gosod yn fy hoff ran o’r byd, a dw i yno. Wedi wythnosau o’r Montalbano arwynebol ond gwledd Siciliaidd i’r llygaid, dychwelodd BBC Four at ei gwreiddiau Llychlynnaidd ar nosweithiau Sadwrn gyda DNA. Gyda diolch i Fiona ’Pesda am yr argymhelliad, achos welais i’r un hys-bys ymlaen llaw.

Ymchwiliad i blentyn bach a gipiwyd o’r kindergarten yn swbwrbia København sy’n sbarduno popeth, a’r Politi lleol yn mynnu taw’r tad sy’n geisiwr lloches, ydi’r drwg yn y caws. Ond mae Rolf Larsen (Anders W. Berthelsen), tad a ditectif uchel ei barch, yn amau fel arall ac yn dal fferi i wlad Pwyl wrth i gliwiau newydd ddod i’r fei – gyda chanlyniadau trychinebus iddo fo a’i wraig. Ro’n i’n gwybod nad syniad da oedd mynd â’r fechan...

O hynny mlaen, ’da ni’n neidio o Ddenmarc i Wlad Pwyl a Ffrainc ac yn ôl, mewn drama sy’n plethu merch ifanc feichiog a lleianod anghynnes, masnachwyr pobl, clinig ffrwythloni a ditectif soffistigedig o Baris (Charlotte Rampling, gynt o Broadchurch). Os ydi’r ddwy bennod gyntaf yn ymddangos ar wasgar braidd, gyda lot o is-blotiau digyswllt, daliwch ati achos Torleif Hoppe, crëwr Forbrydelsen (The Killing), sydd wrth y llyw. Does na’m eira eto, ond cewch ddigonedd o awyr lwyd, isdeitlau, sgarffiau syml o chwaethus ac arwyddgan atmosfferig i’ch cadw’n ddiddig.

Cyn noswylio, mi ddarllena i bennod neu bump o nofel awdur The Killing (obsesd, moi?). Mae The Chestnut Man Søren Sveistrup eto wedi’i gosod yng Nghopenhagen hydrefol, a llofrudd cyfresol sy’n gadael ei stamp gwaedlyd trwy blannu ffiguryn castan ger cyrff merched ar hyd a lled y ddinas – gan beri penbleth i’r ditectifs anghymarus, y fam sengl Naia Thulin o Major Crimes a Mark Hess sydd wedi cael cic owt o Europol. I ategu’r dirgelwch, mae pob ffiguryn castan yn cynnwys olion bysedd hogan 12 oed a ddiflannodd flwyddyn ynghynt, ac sy’n digwydd bod yn ferch i Weinidog Cyfiawnder Llywodraeth Denmarc. Swnio fel cyfres deledu ddelfrydol, meddech chi, ac yn wir, mae Netflix wrthi’n ffilmio rŵan hyn.

A gyda’r sianel fawr honno ag un DR Danmark yn atgyfodi Borgen ar gyfer 2022, mi fydda i’n dal i danysgrifio am sbel go lew eto.

Politigården - pencadlys cyfarwydd yr heddlu, Copenhagen

 

Dwy bennod sy'n weddill, a dw i eisoes wedi ffeindio'r gyfres dditectif nesa i 'nghadw'n hapus trwy Dachwedd Noir, diolch i Walter Presents. Ysblander Lac d'Annecy yn yr Alpau ydi lleoliad Fear by the Lake, yr olaf o'r trioleg Ffrengig am y gŵr a'r gwraig o dditectif Lise a Clovis (Julie De Bona a Lannick Gautry), wrth i ddiflaniad merch ysgol leol a phandemig posib - gwres uchel, peswch, gwaedlif angheuol - godi braw. Yn 2019 y cafodd hon ei ffilmio, ond mae'n swnio'n boenus o berthnasol i'n hargyfwng byd-eang ni heddiw. Efallai y bydd yn wylio anodd os nad amhosib i lawer, yn ddarllediad anghyfrifol o ansensitif hyd yn oed. Ond dw i am roi cynnig arni ar sail llwyddiant y gyfres flaenorol yn arbennig. 

Allons-y!

 

 

Canada am byth!

Waeth i mi gyfaddef ddim. Dw i fyny ag i lawr wythnos yma. Fel y boi un diwrnod, blinder affwysol diwrnod wedyn. Es i ’ngwely am hann’di naw neithiwr. Swn i’n gallu cysgu am ddiwrnod cyfa heddiw. Dyna ni. Dim ond deud. Dw i ddim isio degau o ‘hoffis’ na chwtsis rhithiol gan y cyfryngis cymdeithasol. Felly mae hi. Nid fi ydi’r cyntaf na’r olaf i gwyno.

Efallai 'mod i angen mwy o hwyl a hiwmor yn fy mywyd. Ond y gwir amdani yw hyn - mae’n well gen i nofelau a chyfresi teledu tywyll. Dw i ddim yn helpu’n hun nacdw? 

Y diweddaraf ydi cyfres dditectif o bellafoedd oer gogledd Ontario bob nos Fercher ar BBC Two, ond sy’n teimlo fwy fel nos Sadwrn BBC Four. ’Sdim rhyfedd fod amserlen pawb ar chwâl y dyddiau hyn. Croeso anferthol nôl i Cardinal felly, am y pedwerydd tro a’r olaf un yn ôl y son. Hen dro, achos mae hon gystal os nad gwell nag unrhyw beth o'r parthau Llychlynaidd dros y blynyddoedd diwethaf. Ac ydi, mae’r hen John Cardinal (fersiwn Canada o’n DCI Tom Mathias ni, os leiciwch chi) lawn mor brudd a blinedig ag erioed, a bellach yn weddw ar ôl i’w wraig gael ei lladd yn y gyfres ddiwethaf. Does ryfedd fod Toronto 240 milltir i’r de yn apelio gymaint i’w fyfyrwraig o ferch, ac i’w bartner ffyddlon Lise Delorme (yr actores québécoise, Karine Vanasse) sydd ar fin trosglwyddo i heddlu’r ddinas. Ac mae Algonquin Bay ganol gaeaf noethlwm (North Bay go iawn, poblogaeth 52,000, cyn ganolfan filwrol a rhan o warchodfa brodorion y Nipissing First Nation sy’n siarad iaith Algonquin neu Anicinàbemowin), gyda’i stryd fawr slwtslyd yn arwain at wastadeddau gwynion a choedwigoedd maith wedi’u chwipio gan wynt -40 gradd, yn lleoliad perffaith ar gyfer y genre.

Ac mae perthynas y ddau brif gopyn, Lise a Cardinal, wedi newid ac esblygu’n sylweddol ers y gyfres gyntaf pan gafodd hithau ei phlannu yn swyddfa Algonquin Bay PD er mwyn ymchwilio’n gudd i arferion plismona John Cardinal. Yn ara’ deg, daeth y naill i nabod ac ymddiried yn y llall yn well, a dod yn ffrindiau triw tra’n cadw pellter cymdeithasol o rwystredig i’r rhai ohonom sy’n ysu am weld mwy yn datblygu rhyngddynt. Ie, cliché rhif 256 y ddeuawd-ditectifs. Ond tydi hynny byth yn lladd y pleser o wylio’r perfformiadau cynnil mewn cyfres sy’n mynd dow-dow (rhy araf i rai) heb ofni gadael i seibiau ddweud llawer mwy na’r deialog. A diawcs, dw i wir yn malio am y ddau yn eu hunigrwydd.

Sail y gyfres deledu

Yn y gyfres olaf un (sob!), mae dyn yn cipio pobl gyda gwn tazer cyn eu clymu a’u gadael i rewi i farwolaeth mewn llecyn anghysbell, ac anfon neges fideo olaf i’w hanwyliaid – Aelod Seneddol a pherchennog canolfan arddio, a arferai fod yn gyd-ddisgyblion ysgol flynyddoedd maith yn ôl. Mae’n ras yn erbyn y cloc, gyda byd natur yn gymaint o fygythiad â’r herwgipiwr.

Rhwng awyrgylch tawel a'r myrdd o gymeriadau digyswllt, ofni be-ddaw-nesa, yr awyrluniau maith a cherddoriaeth atmosfferig “Familiar” gan Agnes Obel o Ddenmarc (siŵr iawn), dw i ar ben fy nigon.

Croeso’n ôl Cardinal.