Gwledd nos Sul

Mae’n dda iawn ar nosweithiau Sul ar hyn o bryd. Am wyth ar y dot, dwi’n troi at BBC2 am fy ngwibdaith wythnosol i Dde America yn Race across the world. Ynddi, mae pedwar cwpl (pump yn wreiddiol) yn rasio 25,000km o ddinas Mecsico, metrpolois fwyaf Gogledd America i’r ddinas mwyaf deheuol y byd, Ushuaia yn yr Ariannin, ar gyllideb o £1,453 yr un (tua £26 y dydd) heb na chymorth ffôn symudol nac apiau teithio, dim awyren a braidd dim Sbaeneg – sy’n golygu tipyn o iaith arwyddion, lot o gamddeallwriaeth, bysiau hirbell (siwrnai o 28 awr mewn un achos! nid yn annhebyg i Trawscambria o’r Gogledd i’r De), tacsis a chychod modur os nad canŵod ar draws y cyfandir. Bu sawl her ar y ffordd, rhwng terfysgodd gwrth-lywodraeth a stadau o argyfwng yng ngwledydd Guatemala, Chile ac Ecwdador, a swnian di-baid Jen o Reading. Mae Rob ei gwr trwm ei glyw yn haeddu medal (neu ysgariad).

Mae gwledydd fel Periw a Bolivia wedi’u hychwanegu at fy rhestr bwced orlawn bellach, o wastadeddau halen Salinas Grandes i anialwch Tataoca, rhaedrau ysblennydd Iguazú a dinasoedd enfys Granada a San Juan. Efallai mai da o beth yw bod tafarndai a bwytai ar gau ar hyn o bryd, gan fod fy mhot peint yn prysur droi’n goffrau gwyliau.

"Pwy sy'n gyfrifol am y pres?"

Channel Four sy’n galw am naw, gyda chyfres 8 a’r olaf o Homeland. Dw i wirioneddol wedi’n hoelio gan hon, ar ôl colli pob diddordeb gyda’r cyfresi digyfeiriad diwethaf, gyda stori gyfeillgarwch-bron-yn-garwriaethol Carrie (Claire Danes) fyrbwyll a Saul (Mandy Pantinkin) mwy diplomataidd nôl wrth galon y cyfan. Gyda nytar wrth y llyw yn y Tŷ Gwyn, tyndra-bron-at-ryfel ym Mhacistan ac Afghanistan, a Carrie bron fel asiant dwbl i’r Rwsiaid a’r CIA, mae’r awran yn hedfan.

Ond bydd rhaid i Carrie aros tan ddangosiad Channel 4+1 am ddeg yr hwyr dros yr wythnosau nesaf, wrth i S4C am 9 gael y flaenoriaeth? Pam? Achos mae pumed cyfres 35 Diwrnod: Parti Plu ar ein sgriniau yn barod i chwalu’n pennau a gwneud inni amau pawb a phopeth, wrth riweindo’n ôl o’r corff gwisg briodas wen a welwyd yn arnofio yn y môr. Dw i eisoes wedi gweld y ddwy bennod gyntaf, ac ar ôl gweu ein ffordd drwy’r myrdd o gymeriadau a’u cysylltiadau - pwy sy’n perthyn/yn gyn-gariadon/drwglecio pwy - mae pethau’n dechrau disgyn i’w lle. Ac mae yna wynebau newydd yn ogystal â’r cyfarwydd (croeso’n ôl Catrin Fychan!) deialog cynnil Fflur Dafydd, a gwaith camera ffilmig sy’n creu naws ac awyrgylch codi ias - i’r dim!

Mi fydd yna adolygiad llawnach yng ngholofn Y Cymro fis nesa (a da nhw am dal i gyhoeddi dan amgylchiadau mor anodd), ond mae hon eisoes yn argoeli i fod gyda’r gorau o frand llwyddiannus '35’ eto. 

Yn cychwyn am 9 o'r gloch nos Sul 26 Ebrill.

Cwpl hapus? Dylan a Beth (Geraint Todd a Gwenllian Higginson)

Rhian (Fflur Medi) - seren y sioe

Efan (Sion Ifan) - ffotograffydd a ffrind - ond tybed?

Angharad - (Emmy Stonelake) mam newydd fythol bryderus

Bu'r parti plu'n llwyddiant ysgubol

Hydref Homeland

Mae gŵyl y banc olaf ond un eleni wedi mynd. Sy’n golygu un peth. Naci, nid y ffaith y bydd yr archfarchnadoedd yn llawn tinsel cyn hir - a’n gwaredo - ond bod fy hoff dymor yn prysur nesáu. Ie, tymor yr hydref a’i liwiau bendigedig, tymor troi’r clociau a thymor teledu da! Mae’r sianeli wedi hen hybu eu fersiynau nhw o wledd y Cynhaeaf. Y Bîb i gychwyn, gyda hysbysebion sy’n dal i fanteisio ar orfoledd y Jiwiblympics (“Original British Drama” a “Made in Britain”) heb anthem Mrs Windsor. Chwarae teg i’r Gorfforaeth Brydeinig, mae’n arlwy go flasus ar yr olwg gyntaf gyda llond trol o sêr rhyngwladol fel Melissa George, Gillian Anderson ac Elisabeth Moss yn serennu ochr yn ochr â’r Brits. Un o’r uchafbwyntiau, a ddarlledwyd nos Sul diwethaf ar BBC2, oedd Murder, drama unigol am ddwy chwaer yng nghanol dirgelwch y llofruddiaeth yn ninas Nottingham. Gydag un o’m hoff actorion Cymreig, Robert Pugh - dysgwr cariad@iaith ddechrau’r haf - yn chwarae rhan Ditectif Arolygydd, a Birger Larsen un o frêns cyfres Killing o Ddenmarc yn cyfarwyddo, roedd yn ddechrau da iawn i dymor dramâu o safon. Dwi’n siŵr y bydd BBC Cymru-Wales yn llawn broliant am gyfresi newydd Doctor Who ac anturiaethau ffug-Arthuraidd Merlin ym mis Medi, ond unwaith eto, mae’n uffernol o siomedig nad ydi stiwdios Porth y Rhath yn cynhyrchu drama Saesneg am y Gymru fodern yn lle cogio bod yn Holby City neu blaned Zog.

Dwi’n rhywfaint o snob dramâu’r drydedd sianel, sy’n fwy tabloid eu naws ac yn cynnwys Martin Clunes neu gyn-actor ‘Corrie’ yn y brif ran. Heb os, bydd Downton Abbey yn llwyddo i blesio’r ffyddloniaid a gwylltio’r haneswyr fel ei gilydd, ond The Scapegoat sydd wedi denu’n sylw i. Mewn addasiad teledu o nofel dywyll Daphne du Maurier, mae Matthew Rhys yn chwarae rhan dau ddyn tebyg o ran pryd a gwedd sy’n ffeirio’u bywydau yn Lloegr 1952. Pluen arall yn het yr actor o Gaerdydd, yn ogystal â’r ffaith iddo ennill y brif ran mewn drama ias a chyffro newydd The Americans am ysbïwr KGB yn America’r ’80au, ond mae’n hen bryd iddo actio mewn drama Gymraeg unwaith eto.

“Rhywbeth newydd i bawb yr hydref hwn” ydi addewid Cyhoeddwr S4C i gyfeiliant cân bop Gymraeg arall (“Ar ôl heddi” gan Fflur Dafydd) mewn hysbyseb sy’n cynnwys clipiau o’r hen fel Pobol y Cwm a Rownd a Rownd, rygbi, cystadleuaeth Fferm Ffactor a’r newydd fel ail gyfres o’r ddrama Alys a gornest goginio gyda Heledd Cynwal. Ac ambell gêm rygbi. Mae ’na gryn edrych ymlaen at ddiwrnod pen-blwydd y Sianel ar Dachwedd y cyntaf, ac er bod yna raglen arbennig o atgofion a hoff glipiau’r gwylwyr i ddod, dwi’n gobeithio y bydd Ein Sianel yn gwneud tipyn mwy o sbloets na hynny. Wedi llanast Iona a’i chrônis, bygythiadau Jeremy Hunt a’r briodas orfodol ansicr â’r BBC, mae’n wyrth ein bod ni yma o hyd i ddathlu’r deg ar hugain.

PIGION Y TYMOR

• Good Cop BBC1 / 9pm / Nos Iau 30 Awst - Warren Brown ydi Sav, heddwas o Lerpwl â'i fyd yn troi ben i lawr ar ôl gweld ymosodiad ciaidd ar ei gydblisman.
 
• Shetland, BBC1 - Addasiad teledu o nofelau Ann Cleeves (awdures llyfrau Vera a welwyd ar ITV yn ddiweddar), gyda Douglas Henshall yn chwarae rhan y Ditectif Jimmy Perez sy'n ceisio cadw trefn ar un o ynysoedd gwaedlyd yr Alban. Ia, dyna chi. Shetland.
 
• Ripper Street, BBC1 - Drama wedi'i gosod mewn swyddfa'r heddlu yn East End Llundain ym 1889 adeg helfa Jack the Ripper. Peidiwch â chael eich arswydo gan y ffaith fod un o aelodau Robson & Jerome yn aelod blaenllaw o'r cast.
 
• Homeland, Channel 4 - Hwn di'r boi! Croeso mawr yn ôl i'r llwyddiant ysgubol Americanaidd, gyda chariad-a-chwarae'n troi'n chwerw rhwng Damian Lewis a Clare Danes yng nghanol paranoia ôl-911. 

 

Gwlad Yncl Sam Hughes

Mae’n destun rhyfeddod cyson i mi. Y ffaith fod Cymru mor, mor anhysbys i’r mwyafrif o Americanwyr er gwaetha’r ffaith fod gwaed Cymreig wedi llifo trwy wythiennau rhai o drigolion y Tŷ Gwyn dros y degawdau, o Thomas Jefferson (arlywydd 1801-1809) i Hillary Clinton. A heddiw, mae Ann gwraig Mitt Romney, un o geffylau blaen y Gweriniaethwyr yn ras Arlywyddol 2012, yn canu clodydd ei thaid o Faesteg ac yn gweini cacennau cri i aelodau’r wasg a’r cyfryngau. Mae Americanwyr amlwg fel y canwr Donny Osmond a’r actores Susan Sarandon wedi ymddangos ar gyfres hel achau BBC Wales, Coming Home. A bob hyn a hyn, mae S4C yn llwyddo i atgyfodi rhyw Gymro dieithr arall a adawodd ei farc yn America Fawr. Llynedd, bu Mr Hollywood a Matthew Rhys yn olrhain hanes hynod ddiddorol Griffith Jenkins Griffiths o Ben-y-bont ar Ogwr a adawodd ei ffortiwn i ddinas Los Angeles. Eleni, John Pierce Jones sy’n mynd ar drywydd Cymro Cymraeg o Lanfyrnach a hudwyd gan y freuddwyd Americanaidd o dlodi Sir Benfro ym 1837. Roedd darllenwyr colofn ffraeth ‘Y Pridd a’r Concrid’ yn y misolyn Barn eisoes yn gwybod bod ’na gyfres ar y gweill. Byddai rhywun wedi disgwyl i frodor o wlad y Wes Wes gyflwyno’r hanes, ond mae gan y Monwysyn domen o frwdfrydedd drosto. Heb anghofio’r fantais o gael teulu-yng-nghyfraith draw yn America i arbed costau llety i’r cwmni cynhyrchu.

Man cychwyn cyfres Sam Hughes: Cowboi Penfro (Rondo Media) a thestun chwilfrydedd JPJ oedd gweld enw Sam Hughes ar strydoedd, caffis, gwestai ac ysgolion dinas Tucson yn niffeithdir Arizona. Rhaid gwylio’r ail raglen wythnos nesaf i weld pam yn union, ond am y tro, dilynwyd taith gychwynnol Sam Hughes o fferm laeth yn nhalaith Pennsylvania i geginau rhodlong New Orleans a chyda phorthmyn y wagon-trains i feysydd aur Califfornia. Hyn oll er gwaethaf sawl trallod personol yn sgil colli’i fam, a’i dad anabl yn gorfod magu wyth o blant. Un o uchafbwyntiau’r rhaglen oedd gweld y Gymraeg ar arwyddion Philadelphia a’r cylch, o Llanberis Road i Berwyn Nails a Bala-Cynwyd School. Yn wir, esboniodd y cyflwynydd fod cymaint o fri ar enwau’r henwlad nes bod rhai newydd a gwirion braidd yn cael eu bathu, gan bwyntio at arwydd Aberwyck Apartments. Uchafbwynt arall oedd hiwmor Picton-aidd y cyflwynydd, gyda phytiau diflewyn ar dafod yng nghanol ffeithiau hanesyddol Dr Bill Jones o Brifysgol Caerdydd ac ymateb Richard ‘Dic’ Hughes i anturiaethau ei hen daid. Os nad oedd y “sothach” o fwyd at ei ddant, roedd ei draed yn llawn swigod fel balŵns efo’r holl drampio. “Gobeithio bo’ chi’n gwerthfawrogi hyn!” harthiodd. Dyna chi fyd o wahaniaeth i arddull dawel barchus Ffion Hague yng nghyfres gaboledig Mamwlad.

Cyd-ddigwyddiad hapus yw’r ffaith mai actor o dras Gymreig yw seren un o uchafbwyntiau teledyddol 2012 yn ôl y Gwybodusion. Yn Homeland, mae Damian Watcyn Lewis yn chwarae rhan milwr Americanaidd sy’n dychwelyd adre’n arwr ar ôl wyth mlynedd o gaethiwed yn Irác, tra bod aelod o’r CIA yn amau ei fod wedi’i drawsnewid yn derfysgwr al-Qaeda. Mae’n ysgytwol, yn amlhaenog o gyffrous ac yn chwarae ar baranoia America ôl-9/11. Ac os ydi’r gyfres yn ddigon da i Obama, mi wnaiff yn tsiampion i mi hefyd.