E-wyliau

 

Pop perffaith Albwm Cymraeg y Flwyddyn

“Di Benllech ddim yn nefoedd” meddan nhw. 

Felly’r oedd hi i lawer o drigolion (brodorol, nid dŵad) ein hardaloedd mynyddig a morol llawn carafanéts a’u carthion, Brymis a beics dŵr. Doedd dim amdani felly ond aros adra’, a mynychu ein gwyliau cenedlaethol rhithiol o bell. Ac roedd arlwy Gŵyl AmGen Radio Cymru yn gydymaith difyr. Mwynheais sgwrs hir hamddenol Rhys Ifans wrth beintio ffens yr ardd rhyw bnawn Sadwrn poeth, a’r actor o Ruthun yn adrodd am ei brofiadau yn nhrwmgwsg Llundain dan glo, gan sawru a sylwi ar natur am y tro cyntaf erioed i gyfeiliant y Cyrff, SFA a Jarman. Gobeithio’n wir y bydd y theatr Gymraeg yn llwyddo i ddwyn yr hogyn nôl ryw ben. Dro arall, cefais fy swyno’n llwyr gan berfformiadau Vrï o’r Tŷ Gwerin wrth feicio i Foel Moelogan, a’m codi gan bop hapus Ani Glass yn Maes B o Bell hyd droeon diderfyn Rhaeadr Gwy.

Diolch i’n cyfryngau cenedlaethol am fynd ati i lenwi’r bwlch yn ein bywydau a’n hamserlenni radio a theledu. Yr un mwyaf llwyddiannus o bell bell ffordd oedd wythnos Eisteddfod T ddiwedd Mai pan oedden ni’n dal yn gaeth i’n cartrefi. Do, fe gawson ni’r cystadlu a’r prif seremonïau arferol, heb y feirniadaeth hirwyntog na’r daith hir o’r sedd i’r llwyfan. Gyda’r tri ar y brig yn ymddangos ar eu sgriniau unigol, a’r beirniad yn y llall, seibiau dramatig y cyflwynwyr Heledd Cynwal a Trystan Morris, llwyddwyd i greu ymdeimlad o densiwn a chyffro byw trwy gamerâu’r we er mwyn ennill tlws cain y dylunydd Ann Catrin. Pwy a ŵyr, efallai y gwelwn ni’r Urdd yn mabwysiadu rhai o elfennau arbrofol ’leni. Gareth yr Orangutang a’r seren ddrag Connie Orff yn beirniadu yn Dimbech flwyddyn nesa, unrhyw un? A diolch i’r drefn na pharhawyd â’r lol pleidlais twitter i ddewis y llefarydd gorau dan ddeg.

Erbyn mis Gorffennaf, â’r rheoliadau teithio lleol wedi’u llacio, roedd cyfle i’r gwylwyr bleidleisio dros bencampwr y pencampwyr Sioe Fawr dros y gorffennol. Wnâi fyth arddel ‘brenhinol’ y cyflwynwyr Cymraeg. Hon oedd yr ŵyl deledu lleiaf llwyddiannus i mi’n bersonol, gydag awran nosweithiol Ymlaen â’r Sioe Mari Lovgreen ac Ifan Jones Evans. Efallai y byddai cyflwyno o glydwch eu ffermydd unigol wedi bod yn well, yn hytrach na hongliad mawr gwag Llanelwedd a ategai dristwch y canslo er gwaethaf pob ymdrech gan y ddau i addo “noson a hanner” a “digon o hwyl a sbri”. 

Gadewais y maes rhithiol dan y felan. 

Teimlad tebyg i wylio Sioe yr Eisteddfod Goll ddechrau Awst hefyd, gyda chae Llancaiach Fawr ger Caerffili yn gyforiog o brops, tentiau a llwyfan berfformio fawr ond eto’n drist o waglaw. Ond llamodd fy nghalon i’r entrychion gan berfformiadau clo Syr Bryn (Terr-ffful i bob cyflwynydd Saesneg) yn enwedig yr anthem genedlaethol wedi’i harwyddo gan bobl fyddar o bob cwr o’r wlad. Gobeithio’n wir mai dyma’r cydweithio cyntaf o blith nifer rhwng y Brifwyl a Disability Arts Cymru. Gobeithio hefyd y bydd Swyddog Amrywiaeth a Chynhwysiant newydd S4C yn gwneud yn well o lawer na recriwtio cantores oedd yn methu’n glir ag ynganu ‘Dacw ’Nghariad’. Lle’r oedd y chwiorydd Crawford neu’r llu o artistiaid du dawnus sy’n ffrwyth addysg Gymraeg ond heb gael llwyfan ar y Sianel eto? 

Maen nhw, a ninnau’r gwylwyr, yn haeddu lot, lot gwell

Fyny Vrï

 

Sulwyn a'r Sioe

Mae’r ysgolion a’r colegau wedi cau, a’r carafanwyr yn dechrau’i nadreddu hi ar ffordd drol yr A470. Wedi wythnosau o fochel dan yr ymbarél, daeth yr haul i wenu’n ddel ar Lanelwedd wythnos diwethaf. A-men, meddwn ni. Unwaith eto, roedd y criwiau teledu a radio yno i gofnodi pob beirniadaeth a bwrlwm y maes - a sôn am griw! Roedd Sioe ’08 megis ‘pwy ’di pwy’ y byd cyflwyno Cymraeg. Y dihafal, drwsiadus, Dai Jones yn llywio’r cyfan (dyna chi’n saff o filoedd o wylwyr yn barod) fel meistr y Prif Gylch, a’i lu o weithwyr ffyddlon ar hyd a lled y maes. Ac roedd digon i blesio pawb. Dyna chi Elen Pencwm yng nghanol y stocmyn, gan gynnwys cymeriad (arall) o Lanilar a oedd yn bedyddio pob gafr ar ôl enwau anfarwolion(!) Eurovision neu Miss World y gorffennol. Morgan Sgorio Jones wedyn yn denu’r ledis wrth bicied o stondin i stondin. A Nia Parry. Mae hon yn drysor cenedlaethol. A wnaiff rhywun botelu gwên lachar Ms Parry, a’i gadw’n saff at ddiwrnodau’r felan? Roedd rhyw fflyrtian chwareus wrth iddi holi’r hwn a’r llall, gan gynnwys perchennog cwmni nid anenwog o Gorwen oedd yn ceisio gwerthu trelar iddi gludo’i chwpwrdd dillad o fan i fan. Er hynny, efallai yr aeth hi braidd yn rhy bell wrth gynnig cynghorion ffasiwn i’r cneifwyr. Fel arfer, roedd sglein cystal â’r tractors newydd sbon danlli grai ar y rhaglenni hyn, gyda digon o amrywiaeth am awr bob nos yn gwneud i rywun ddifaru peidio â mynd yno yn y lle cyntaf. A braf gweld Sara Edwards yn llywio’r arlwy gyfatebol ar BBC2, wedi’r hen dro gwael a gafodd gan fosys Wales Today.

Mae ymweliad Pobol y Cwm â’r Sioe Fawr bellach mor draddodiadol â’r Wurzels fel adloniant noson ola’r pentre ieuenctid. Eleni, penderfynodd y sgriptwyr adael y criw ifanc gartref a chanolbwyntio’n hytrach ar yr hen stejars fwy llwyddiannus. Gyda’i gyn-wraig a’i fodryb fythol fusneslyd yn gwmni iddo, does ryfedd i Denzil ddianc yn syth i’r babell gwrw. Ac wele esgus i gyflwyno Sulwyn Thomas fel ‘seleb’ ddiweddara’r gyfres, er dyn â wyr beth oedd y cyn-ddarlledwr yn ei wneud yng nghwmni perchennog siop Cwmderi. Ta waeth am hynny, cafwyd golygfeydd digon doniol o Anti Marian wedi mopio’i phen yn lân wrth rannu gwin cartref gydag e:

“…Ma safon yn perthyn i chi…iaith raenus… ddim fel ’sda’r cryts ifanc dyddie ’ma”.

Does bosib mai cic slei gan sioe sebon o’r un stabl â Radio Gwynedd/Cymru oedd honna, yng nghanol helynt yr ailwampio arfaethedig?