Feddyliais i erioed y buaswn i’n dweud hyn, ond diolch Boris. Diolch i Faer bwgan brain Llundain am adael i’w sbinddoctor - neu “Gyfarwyddwr Cyfathrebu” yn swyddogol -ddychwelyd i weithio yn ei famiaith. Ydy, mae’n braf gweld Guto Harri yn ei ôl, a braf cael rhywfaint o sylwedd ar y Sul.
Dweud Pethe yw’r rhaglen dan sylw, un o sgil-gynhyrchion celfyddydol S4C. Fel Cyw i’r rhai bach a Stwnsh i rafins 7-13 oed, mae Pethe yn amlwg yn rhan o draddodiad newydd S4C o frandio’i rhaglenni. Ac mae’n syniad penigamp. Trueni fod Pethe Hwyrach wedi dod i ben yn ddisymwth hefyd - gobeithio y bydd Nia Roberts a’i gwesteion anodd-eu-plesio yn dychwelyd i fwrw golwg beirniadol ar gynnyrch y Genedlaethol ym mis Awst. Ond yn ôl at Dweud Pethe. Dros y tair nos Sul diwethaf, bu Guto Harri’n holi Cymry blaenllaw yn eu maes - o’r darlledwr a’r ymgyrchydd iaith Dr Meredydd Evans i’r awdures amryddawn Eigra Lewis Roberts. Hanner awr o holi a sgwrsio pwyllog, fel Beti a’i Phobl heb gerddoriaeth, ble mae’r holwr yn gadael i’r gwestai siarad wrth ei bwysau ei hun. Rhaglen rad ar un olwg, ond sy’n gyfoethog o ran cynnwys os gewch chi sgwrsiwr tan gamp. Roedd cyfweliad Eigra Lewis Roberts yn ddiddorol iawn i gyw-sgwenwyr eraill, fel un sy’n pontio sawl cyfrwng creadigol - o sgriptio dramâu teledu i farddoni ac ysgrifennu dros 30 o nofelau. Daeth beirniaid llenyddol diddeall ac ansensitif o dan y lach ganddi, ac yn anffodus, treuliwyd gormod o amser yn trafod hyn. Roeddwn i, ar y llaw arall, am ei chlywed yn ymhelaethu mwy ar yr her o ddeialogi heddiw pan fo cymaint o eiriau ac idiomau Saesneg yn plagio’n iaith bob dydd. Bechod hefyd na chlywyd mwy am ei chynnyrch enwocaf, Minafon, un o’r cyfresi mwyaf poblogaidd erioed ar S4C - a’i barn ar gyflwr y ddrama deledu Gymraeg heddiw. Roedd rhaglen Meic Stephens yn ddifyrrach fyth, am nad oedd ei hanes mor gyfarwydd i mi. Cyfuniad o Mr Parchus y Sefydliad fel awdur Cydymaith i Lenyddiaeth Cymru, athro Tom Jones yn ystod ei gyfnod ymarfer dysgu yn Nhrefforest, ac awdur graffiti enwocaf Cymru - ‘Cofiwch Dryweryn’. A gŵr sydd am i bobl fwynhau fimto a phlatiad o ffagots yn ei de cnebrwn!
Ac fel roeddwn i’n dechrau cael blas arni, dyma Guto Harri yn cyhoeddi mai Rhun ap Iorwerth fydd wrth y llyw nos Sul nesaf. O, wel. Efallai fod Boris a Llundain fawr yn galw eto.
Dweud Pethe yw’r rhaglen dan sylw, un o sgil-gynhyrchion celfyddydol S4C. Fel Cyw i’r rhai bach a Stwnsh i rafins 7-13 oed, mae Pethe yn amlwg yn rhan o draddodiad newydd S4C o frandio’i rhaglenni. Ac mae’n syniad penigamp. Trueni fod Pethe Hwyrach wedi dod i ben yn ddisymwth hefyd - gobeithio y bydd Nia Roberts a’i gwesteion anodd-eu-plesio yn dychwelyd i fwrw golwg beirniadol ar gynnyrch y Genedlaethol ym mis Awst. Ond yn ôl at Dweud Pethe. Dros y tair nos Sul diwethaf, bu Guto Harri’n holi Cymry blaenllaw yn eu maes - o’r darlledwr a’r ymgyrchydd iaith Dr Meredydd Evans i’r awdures amryddawn Eigra Lewis Roberts. Hanner awr o holi a sgwrsio pwyllog, fel Beti a’i Phobl heb gerddoriaeth, ble mae’r holwr yn gadael i’r gwestai siarad wrth ei bwysau ei hun. Rhaglen rad ar un olwg, ond sy’n gyfoethog o ran cynnwys os gewch chi sgwrsiwr tan gamp. Roedd cyfweliad Eigra Lewis Roberts yn ddiddorol iawn i gyw-sgwenwyr eraill, fel un sy’n pontio sawl cyfrwng creadigol - o sgriptio dramâu teledu i farddoni ac ysgrifennu dros 30 o nofelau. Daeth beirniaid llenyddol diddeall ac ansensitif o dan y lach ganddi, ac yn anffodus, treuliwyd gormod o amser yn trafod hyn. Roeddwn i, ar y llaw arall, am ei chlywed yn ymhelaethu mwy ar yr her o ddeialogi heddiw pan fo cymaint o eiriau ac idiomau Saesneg yn plagio’n iaith bob dydd. Bechod hefyd na chlywyd mwy am ei chynnyrch enwocaf, Minafon, un o’r cyfresi mwyaf poblogaidd erioed ar S4C - a’i barn ar gyflwr y ddrama deledu Gymraeg heddiw. Roedd rhaglen Meic Stephens yn ddifyrrach fyth, am nad oedd ei hanes mor gyfarwydd i mi. Cyfuniad o Mr Parchus y Sefydliad fel awdur Cydymaith i Lenyddiaeth Cymru, athro Tom Jones yn ystod ei gyfnod ymarfer dysgu yn Nhrefforest, ac awdur graffiti enwocaf Cymru - ‘Cofiwch Dryweryn’. A gŵr sydd am i bobl fwynhau fimto a phlatiad o ffagots yn ei de cnebrwn!
Ac fel roeddwn i’n dechrau cael blas arni, dyma Guto Harri yn cyhoeddi mai Rhun ap Iorwerth fydd wrth y llyw nos Sul nesaf. O, wel. Efallai fod Boris a Llundain fawr yn galw eto.
