Gwnaed yn Llanwrin

Beth sy’n digwydd i actor di-waith? Pwdu, ymddangos ar raglen realiti efo Dudley neu ‘Big Brother on Ice’, byw ar enillion hael Pobol y Cwm tan i’r cyfri banc sychu’n grimp fel un Portiwgal? Yr arferiad diweddar ydi arallgyfeirio i fyd cyflwyno. Bu’r actores gomedi Caroline Quentin, sydd bellach yn fwy enwog am hyrwyddo prydau parod drud, yn crwydro’r India ar ITV. A chefais fodd i fyw yn ddiweddar wrth ddigwydd taro ar Michael Palin yn ymweld â ffarm grocodeils yn Awstralia ac yn chwerthin am ben neidwyr bynji hanner-pan yn Seland Newydd, mewn ailddarllediad o gyfres bymtheg mlwydd oed ar ryw sianel ddigidol. Dwi wrth fy modd hefo cyfresi o’r fath. A bellach, mae’r dyn y tu ôl i gymeriadau cofiadwy Con Passionate a Gavin and Stacey, a hyd yn oed aelod o dîm Criced S4C y llynedd, yn olrhain allforion o Gymru i bedwar ban byd. Tybed a fydd yn cyfeirio at chwaraewyr gorau’r Gweilch yn codi pac i borfeydd brasach Ffrainc?

O Gymru Fach ydi’r rhaglen, a Steffan Rhodri yw’r cyflwynydd, fel y’n hatgoffodd ni gyda “Steffan Rhodri ydw i…” - un o allforion teledu America sy’n gwneud i mi wingo bob tro y’i clywaf mewn rhaglen ddogfen Gymraeg y dyddiau hyn. Sef bob yn ail rhaglen ddogfen Gymraeg y dyddiau hyn. Ych a fi. Ar ôl gwagio’r bwced chwydu, dechreuais ymlacio a mwynhau, er bod y deng munud cyntaf yn gwneud i mi amau a oedd Dave Coaches wedi disodli Dai Jones mewn fersiwn ffres a ffynci o Cefn Gwlad gan gwmni Boomerang, gyda graffeg modern, onglau camera clyfar a thechneg hollti’r sgrîn yn ddwy i ddangos golygfeydd gwahanol ochr yn ochr i’w gilydd. Dechreuodd y daith ar fferm organig Cae Iago ger Machynlleth, wrth i Steffan Rhodri helpu - os helpu hefyd - i ddewis ŵyn mynydd Cymreig ar gyfer bwytai pum seren y Dwyrain Pell, via lladd-dy’r Drenewydd. Erbyn diwedd y rhaglen, roedd yn cynorthwyo draig o gogyddes o’r enw Vivi Chung - fersiwn Kowloon o Gordon Ramsay - i dro-ffrïo cig oen Cymreig ar gyfer gwledd deuluol. Efallai fod y cyflwynydd wedi’i gor-ddweud hi braidd gyda’r broliant ‘pum seren’ ddechrau’r rhaglen, gan mai mewn siop gornel fach yn Hong Kong y prynwyd cig oen Cae Iago ar gyfer smotyn o fwyty organig digon di-nod yng nghysgod tyrrau gwydr y ddinas fawr boblog. A doedd dim sôn am label y ddraig goch ar becyn y siop chwaith.

Wedi dweud hynny, roedd digon o hanesion difyr am fentrwyr eraill i lenwi’r awr, rhwng cwmni o Lanpumsaint sy’n cynhyrchu eli iachaol ar gyfer salons harddwch, i Gofis sy’n gwerthu teclynnau mesur llygredd ac arbed ynni i ddinasoedd myglyd Tsieina. A digon o waith teithio i gadw Steffan Rhodri yn hapus tan y gyfres nesaf o Teulu.

O Gymru Fach, 8.25 o’r gloch nos Fawrth

McCofi heb sglods

Triawd mewn tracwisg, trenyrs gwyn, a chapiau pêl fas yn cuddio hanner eu hwynebau gwelw, yn cerdded drwy’r stad i gyfeiliant rap-hip-hop-garej-neu-beth-bynnag. Y tri’n ymwelwyr rheolaidd ag un o dai lojins Ei Mawrhydi, ac yn cyfaddef fod y carchar a’i fwrdd pŵl yn cynnig cyfleusterau gwell i ladd amser nag adre. Cwyno wrth y camera am y diffyg cyfleoedd a chyflogaeth yn y Dre er gwaetha’r parc diwydiannol drws nesaf. A chwerthin yn drist wrth gyfeirio at ymateb pobl eraill atynt fel ‘rafins’ lle mae ‘pawb yn edrach fel tramps’ ac yn methu fforddio’r dillad ‘iawn’. Pum munud agoriadol digon syber i Cegin Cofi (Cwmni Da) a gychwynnodd neithiwr. A chyn inni droi’n Daily Mail-aidd i gyd a’u cyhuddo o fyw’n fras ar setiau teledu sinematig a BMWs a brynwyd gyda budd-daliadau, cawsom gip ar gartre’ truenus a thamp teulu ifanc ‘Sgaw’ lle’r oedd y gegin yn prysur ddadfeilio. Am gelpan cyhoeddus i Gartrefi Cymunedol Gwynedd! Anobaith neu beidio, roedd Sgaw a’i fêts Dean a Jamie a Dave yn benderfynol o weddnewid eu byd trwy ymuno â menter newydd a chyffrous gyda fan fwyd. Eu bwriad ydi dysgu sgiliau coginio ac ennill cyflog go iawn trwy werthu prydau ffres ac iach ar strydoedd seimllyd Sgubor Goch. A dyma gyflwyno’r arlwywr profiadol a’r cymer lleol Kenny Khan i roi’r hogs ar ben ffordd. Ond nid gwirfoddolwr dosbarth canol na phlismon bwyd nawddoglyd mohono - mae’r hanner Afghan, hanner Cymro byrlymus hwn yn siarad o brofiad, ar ôl dianc o gartref plant Birmingham yn 12 oed i gyfnod o “ddwyn, cwffio, detention centre, dwyn, cwffio, jêl”. Erbyn heddiw, mae wedi callio a derbyn cyfrifoldeb fel tad ei hun, yn union fel nod ‘Sgaw’ ac eraill. Ac roedd edmygedd y criw ifanc ohono’n amlwg, wrth iddyn nhw ymgynnull yn nhŷ Kenny i drafod syniadau, chwarae gwyddbwyll a choginio, ym, selsig a byrgyrs. O wel, dechrau wrth eu traed amdani. A gwelsom y criw yn derbyn clamp o bopty newydd sgleiniog fel cyfraniad i’r fenter gan fusnes lleol. Mi fuasai Dai ‘Big Society’ Cameron wrth ei fodd. Ar wahân i drosleisio Mari Rowland Hughes, rhaglen y bobl oedd hon gyda’r cyfranwyr yn rhydd i siarad ymysg ei gilydd, tynnu coes a diawlio o flaen camera. Diolch byth, serch hynny, am 888 i’r rhai ohonom nad ydym yn rhugl yn iaith ‘Sgubs’. Nid y botwm coch a ddefnyddiais am 8.30 nos Sul diwethaf, ond y switsh diffodd. Gyda Rhydian a Mark Evans wedi cael mwy na’u siâr o sylw gan S4C, cafodd seren wib ddiweddaraf y Sianel - a seren un o gas-hysbysebion pennaf Prydain ar hyn o bryd - raglen awr a hanner iddo’i hun. Cyngerdd Cothi a Sioe ’Dolig fydd hi nesa… Cegin Cofi, 9 o’r gloch nos Fercher.

Trabantio yn Llambed

Ydych chi’n cofio Plu Chwithig a Pelydr X ers talwm? Rhaglenni dychan gyda chymysgedd o ganeuon a sgetshis am gocynau hitio’r dydd. Ac ar y radio wedyn, roedd criw Post Mortem yn hogi’u cyllyll wrth daclo enwogion y genedl, fel y cefais f’atgoffa’n ddiweddar gan raglen Cofio John Hardy ar foreau Sadwrn. Gwych. Ac yn fwy diweddar, roedd cartwnau Cnex yn tynnu coes y ddau Bryn, Dai a Jonsi, Iolo, Amanda Protheroe a Meinir Gwilym. Beth gebyst ddigwyddodd iddi? Cyfres Cnex hynny yw, nid Amanda PT. Dyn a ŵyr, mae yna lond cenedl o ysbrydoliaeth y dyddiau hyn, rhwng amaturiaid True Wales, aelodau hunanfodlon y Cynulliad a chomisiynwyr di-glem S4C. O leiaf mae Radio Cymru yn dal i fanteisio ar y cymeriadau comig hyn, mewn rhaglenni fel Bwletîn gyda Gary Slaymaker neu Bechingalw gyda Nigel Owens a’i banelwyr sy’n bwrw golwg ar benawdau’r wythnos o festris bach y wlad.

Mae pethau dipyn tlotach o safbwynt dychan ar S4C. Nos Iau diwethaf, fodd bynnag, dechreuodd cyfres newydd addawol – os hanner awr yn rhy hir. Croeso, serch hynny, i Emyr Prys Davies a Lisa Angharad (merch Linda 'Plethyn' Healy iff iw plis), wynebau newydd a “chyflwynwyr lleiaf profiadol Cymru” meddai’r trosleisydd, sy’n llywio sioe adloniant Ddoe am Ddeg (Rondo) o sied fawr gerbron cynulleidfa o 19 dryslyd yr olwg – sy’n rhan o’r jôc yn ôl y sôn. Yn gyfuniad gorffwyll o Wedi 3, Cyfle Byw a Gofod, Syr Wynff ap Tarantino a theitlau a cherddoriaeth agoriadol HTV circa 1973, mae’n amlwg na fydd yn plesio pawb. A tydi pob sgetsh ddim yn taro deuddeg, gyda ‘Shedsbecian’ braidd yn ailadroddus a’r gêm gwis ‘Sbeisdref’ yn ddirgelwch llwyr i mi. Ond efallai mai dyna’r nod. Gobeithio i’r nefoedd nad yw’n cynnig rhagflas erchyll i ni o raglenni S4BB/C dlawd yn y dyfodol. Ond yr uchafbwyntiau oedd cyfres o sgetshis am yrrwr tacsi di-glem sydd wedi mopio gormod ar Bryn Fôn yn ‘Gwlad yr Astra Gwyn’, a Lisa Angharad yn anfon negeseuon anweddus ar ran merched Llanbedr Pont Steffan mewn gêm ‘Tombola Tecst’. Dim ond gobeithio na fydd Jane Davidson AC a’r Heddlu Carbon ar ei hôl hi am yrru Trabant gwyrdd, car drwg-enwog o Ddwyrain yr Almaen sy’n chwydu mwy o lygredd na simneiau Port Talbot. Ond yr eisin ar y gacen oedd hysbyseb “Swopio”, cyfres newydd hollol absẃrd lle mae’r werin yn ffeirio popeth o dun ffa pob am hwfyr hanner gwag. Ac meddai’r gyflwynwraig orfywiog: “A - sa i’n siŵr sut bydd e’n ffitio mewn i’r plot, ond bydd e’n coginio rhywbeth i bobman ry’n ni’n mynd”. Teyrnged wych i un o gomisiynau gwaetha’r Sianel.

Roeddwn i’n meddwl mai hysbyseb ddychanol oedd honno ar gyfer y gêm rygbi rhwng myfyrwyr Abertawe a Chaerdydd a ddarlledwyd yn fyw o’r Mileniwm ar y Clwb Rygbi neithiwr. Ond, na. Mi gawson ni ddwy awr gron o’r ddywededig gêm. Os gyrhaeddith hon siart deg uchaf S4C, mi gyfranna’ i at y gyfres nesaf o Cyfnewid.