Cwmderi, Berlin, Le Tréport

Mae fwdw’r festri wedi taro eto. Flwyddyn a mwy ers i Chester ddwyn gwn Siôn White/Wncwl Gary a saethu ei fam yn ddamweiniol ganol drama’r geni, heb son am gynnau tân yn y set fawr wedyn, disgynnodd to Bethania am ben cystadleuwyr a chynulleidfa (o ddeuddeg) Cwm Dancing - diolch i gyfuniad o droed trwsgl Jim Probert a chrefftwaith ciami Carl y cowboy builder, nai Megan. Neu ai Russell Grant oedd ar fai? Mi ddiflannodd gwestai arbennig y noson fel lyncs Borth hanner ffordd drwy’r bennod, cyn cael cyfle i wobrwyo Charlie Cha-cha a Shirley Sbarcls o Gwrtmynach.

Ac wedi i’r llwch glirio o stỳnt fwya’r(?) flwyddyn, mae Gaynor mewn coma, Arwen wedi cael diagnosis o ganser, Colin ’di deall bod Britt wedi colli ei bres ewyllys trwy wewillscamyou.com, Dr Elgan yn clecian Jameson’s wedi pwl arall o PTSD, a DJ ac Anita mewn peryg o gyplu.

A draw yn fflat B&Maidd y caff, mae Sioned Charles-Rees yn smalio hunanladdiad a chwarae tenis tonsils efo Gwyneth er mwyn cael geirda ar gyfer ei hachos llys o drais domestig yn erbyn Ed. Mewn bywyd go iawn, mi fyddai’r arch-ast wedi hen heglu’i hi am borfeydd brasach SA1 neu Fae Caerdydd a blingo rhyw sugar daddy fanno, ond am y tro, hi yw’r peth gorau am Pobol y Cwm - ac mae Emily Tucker yn ei helfen fel y jadan y mae pawb yn hoff o’i chasáu.

Ac o’r diwedd, mi fydd gennym bennod awr ar noson Nadolig. Jesd osgowch Bethania’n gyfan gwbl eleni.

Mae’r Almaen yn newydd-ddyfodiad i’r stabl Ewroddramâu teledu. Bu Deutchland 83 am anturiaethau sbïwr o ddwyrain Berlin yn smalio bod yn aelod o fyddin y gorllewin yn llwyddiant mawr i Channel 4, ac, wel, dyna’r cyfan am wn i. Ond nawr, mae cyfres epig Babylon Berlin (Sky Atlantic, nosweithiau Sul) drama drosedd 16 pennod wedi’i gosod yng nghanol hwyl a hoen ond llawn trais a thlodi enbyd Gweriniaeth Weimar ar drothwy’r 1930au a dyfodiad rhyw gyw-wleidydd o’r enw Adolf Hitler – a’r gyfres ddrama ddrutaf erioed o’r Almaen meddan nhw (€30 miliwn). Wedi’i haddasu o nofelau ditectif Volker Kutscher am Kommissar Gereon Rath (hen filwr sy’n dal i ddioddef creithiau meddyliol y Rhyfel Mawr, a chwareir yn gelfydd gan Peter Kurth) mae’n wirioneddol gyffrous ac yn wledd i’r llygaid, gyda’r shots o’r clybiau nos nwydus a bwrlwm byw Alexanderplatz yn llawer mwy credadwy na sawl drama CGI sydd ohoni heddiw. Ac mae bron â chael y flaenoriaeth yn Chez Dyl i saga Eve Myles ar S4C. 

Peidiwch â chamddeall i. Dw i’n dal i fwynhau Un Bore Mercher – y brif actores, ei pherthynas â’r plant a’i ffrind, cyfrinachau Steve Baldini (Mark Lewis Jones), DI Williams (Eiry Thomas) â’r wep suro llefrith, dirgelwch y fam heb sôn am flonden femme fatale yn y llys – ond mae manion fel golygfeydd ailadroddus o geir yn nadreddu hyd arfordir-Bro Morgannwg-cogio-bod-yn-Dalacharn, y piano a’r acappella a’r geiriau Google Translate yn llethu braidd. 

“Dyma fi nawr eto / Yr un hen amgylchiadau chwith / Ceisio gwneud rhyw synnwyr o’r holl rwyg / Dyma fi’n mynd nawr / Mynd rownd a rownd mewn ffaith di-ri / Dala mlaen am fywyd unwaith eto / Dylen i fod yn gwybod nawr..”

Que?

Wedi sawl cyfres siomedig yn slot noir-aidd BBC Four, gan gynnwys Sé quién eres ddwl bost

o Barça, mae ’na rywbeth gwerth chweil yn dychwelyd ar nos Sadwrn. Les témoins neu 

Witnesses i’r angloffiliaid, lle mae’r lieutenant Sandra Winckler (Marie Dompnier) yn datrys 

sawl llofruddiaeth ar hyd glannau llwyd Normandie. Cofio’r gyfres gyntaf ar Channel 4 gyda’r 

meirwon wedi’u gosod yn grotesg mewn tai dangos ar stadau newydd sbon? Y tro hwn, 

mae’r stori’n agor gyda merch yn rhedeg i ddal y bws un bore, yn camu ymlaen, ond yn lle 

gweld criw o gymudwyr cysglyd, mae 15 corff wedi rhewi’n gorn. Daw i’r amlwg bod gan bob 

un o’r dynion druan gysylltiad â’r un fenyw, Catherine Keemer (a chwaraeir gan y gochen 

drawiadol Audrey Fleurot o Spiral fydd ’nôl ar ein sgriniau ddechrau 2018). Os fydd hon 

unrhyw beth fel y gyntaf, mi gawn ni gyfres llawn steil arferol y Ffrancwyr, llond arfordir o 

awyrgylch a golygfeydd i godi gwallt eich pen cyn noswylio.

Mae’n swnio’n fantastique!

Un nos Sul

Cachu Hwch. 

Dyna fy ymateb cyntaf pan glywais mai Eve Myles fyddai seren cyfres gefn-wrth-gefn newydd S4C a BBC Wales. Peidiwch â ’nghamddeall i. Dw i’n ffan fawr o’r ferch o Ystradgynlais byth ers dyddiau Belonging a Torchwood - pwy all anghofio’r olygfa eiconig hon? - ond calla dawo am ail gyfres  Broadchurch. Ac er iddi gael ei magu yn un o bentrefi Cymreiciaf topiau Cwm Tawe/de Powys, mae’n un o’r un o’r 80% nad ydynt yn medru’r iaith yn y Brexit-shire sydd ohoni heddiw. A dyma feddwl pam ddiawl mae S4C yn dychwelyd i’r dyddiau annoeth hynny o gastio enwau “mawr” di-Gymraeg yn y gobaith (aflwyddiannus gan mwyaf) o farchnata a denu rhagor o wylwyr a sylw tu hwnt i Glawdd Offa. Cofier Edward Woodward yn Tân ar y Comin (1993) a Philip Madoc yn Yr Heliwr/A Mind to Kill (1991-2002) yn actio’n Gymraeg fel petai ganddyn nhw lond ceg o bys slwtj poeth.

**RHYBUDD - PEIDIWCH Â DARLLEN HEB WELD Y BENNOD GYNTA**

Ond yn ôl at Un Bore Mercher / Keeping Faith (Vox Pictures), y cyfraniad diweddaraf i slot noir-aidd nos Sul. Yma, mae Eve yn chwarae rhan Faith Howells, mam a thwrna braf ei byd â thŷ 04 Wal mewn tref fach ddel yn y Gorllewin (cyfuniad o Dalacharn, Pontardawe, llys barn Caerfyrddin a stiwdios enfawr Pen-y-bont ar Ogwr) cyn i’w byd droi ben i waered yn sgil diflaniad disymwth ei gŵr Evan (ei chymar go iawn Bradley Freeguard) un bore - yep, dyna chi - Mercher. Cyn hir, mae’n gorfod chwarae ditectif ac yn dod ar draws cyfrinachau go anghynnes am ei chynefin. Ac mae lleoli’r gyfres yn y Gorllewin yn wirioneddol hyfryd, yn ogystal â PR da i S4C cyn symud ei phencadlys yno’r flwyddyn nesaf. Mae adolygiad cytbwys a chynhwysfawr Sioned Williams yn cyfeirio’n smala at hyn. Rhwng pyliau o gawodydd, mae’r golygfeydd o ardal Dylan Thomas - y castell, yr aber, y llwybrau arfordirol - yn drawiadol, ac yn helpu i greu awyrgylch braf a chymuned glos lle mae pawb yn ’nabod pawb yn enwedig y Trwyn Drws Nesaf (croeso mawr yn ôl i Menna Trussler).

Mae’r ddrama’n cychwyn gydag Evan Howells megis gŵr a thad y flwyddyn sy’n bwydo a suo ei blant i gysgu tra aiff ei wraig mas i slotian a sgrechian chwerthin efo criw i ddathlu ysgariad Lisa (Catherine Ayres, sy’n parhau â chwota prosecco ei chymeriad Byw Celwydd). Ond wrth gwrs, mae’r boi’n rhy ddelfrydol o’r hanner, a’r olwg boenus a’r smôc ar y slei yn awgrymu nad yw pethau’n fêl i gyd, cyn iddo godi pac ar ei ffordd i’w waith. Drama ddomestig gawson ni wedyn fwy neu lai, wrth i Faith orfod cydbwyso gwersi nofio’r plant, pledio achos meddwyn lleol yn y llys, a gadael 112 o negeseuon ar ffôn lôn ei gŵr. Ac mae ei theulu yng nghyfraith yn cau amdani, ac yn llawn ensyniadau am ei methiant i ‘blesio’ ei gŵr, wrth i ddirgelwch y diflaniad ddwysau. Gobeithio y gwelwn ni lot fwy o’r Marion Howells drwynsur, mam Evan - dwi’n gymaint o ffan o Rhian Morgan fel ’swn i’n fodlon ei gwylio’n darllen cofnodion y Cynulliad am awr gron gyfan.

Ar yr wyneb, mae Faith yn llwyddo i gadw’r heddwch, ond ar ôl cau’r drws ar y busneswrs a’r nos, daw ei rhwystredigaethau i’r amlwg. Roedd gwylio drwy ffenestr y gegin o’r tu allan, a Faith yn ffrwydro’n fud fel Mount Etna wrth olchi llestri, yn drawiadol. Mae Eve Myles wedi’i geni i’r rôl yma, a does ryfedd fod y cynhyrchwyr wedi’i phlagio i gymryd rhan er gwaetha’r her ieithyddol. A doedd dim angen iddi hi, fel ninnau, boeni am safon ei Chymraeg. Mae’n ynganu’n dda (fel y dylai siawns, ar ôl rhywfaint o Gymraeg ail iaith yn yr ysgol), yn defnyddio ambell linell o Wenglish y stryd Sir Gâr, ac mae’r golygfeydd rhyngddi hi ä’r plant yn hollol hyfryd a naturiol. Mae’r dirgelwch yn prysur gyflymu wrth i Faith chwilio a chwalu drwy wardrob ei gŵr, a chanfod bag plastig amheus ar y naw. Nage, nid ôl-rifynnau o Dogging in Carmarthenshire, ond wig, pâr o sbectols, a cherdyn DVLA ei gŵr dan enw g’neud â’r llun cuddwisg gwaethaf ers mwng Mathew Gravell yn Teulu.

Gorffennodd y bennod gyntaf yn fwy iasol, gyda Faith yn ymchwilio i honiad gyrrwr tacsi (amheus?) iddo weld car Evan wedi’i barcio ger rhyw fwyty carfyri, a dieithryn yn loetran y tu allan i’w chartref â’r plant yn eu gwelyau heb warchodwr...

Yr unig fan gwan i mi’n bersonol, oedd y defnydd o’r piano fel cerddoriaeth gefndir braidd yn rhy ffwrdd a hi i’r naws ddirgel. Byddai tincial syml i godi croen gwydd wedi bod yn well, fel Forbrydelsen bob tro roedd Sarah Lund yn taro ar gliw newydd neu'n mentro i rywle bol buwch gyda’i thortsh. Doeddwn i ddim balchach gyda cherddoriaeth glo a gyfansoddwyd gan Amy Wadge chwaith, ond fi ’di hwnnw. Y gantores, gyda llaw, ydi Ela Hughes – ac mae’r gyfres hon yn dipyn o achlysur teuluol, gyda’i thad Aneurin Hughes yn actio rhan y tad-yng-nghyfraith, a’i mam Pip Broughton yn gyfarwyddwr a chydgynhyrchydd y prosiect. Dw. I’n. Dweud. Dim.  Gyda llaw, gorau po leiaf o ôl-fflachiau o Faith ac Evan yn lapswchan mewn cae melyn, megis hys-bys siampŵ Timotei ers talwm gawn ni (ymwadiad: mae mathau eraill o siampŵs ar gael).

Gair cyn cloi am y sgript a phroblem a gododd gyda’r Gwyll hefyd. Mae’r fersiwn Gymraeg wedi’i haddasu gan Anwen Huws, sgriptwraig brofiad Pobol y Cwm a Gwaith Cartref â chlust dda iawn am dafodiaith Sir Gâr. Ond y ffaith ddiymwad amdani yw mai addasiad o syniad a sgript Saesneg ydi hon go iawn, a hynny gan Matthew Hall brodor o Lundain â CV digon parchus fel nofelydd Saesneg a chyfresi teledu’r gorffennol fel Foyle’s War a Kavanagh QC ar ITV a New Street Law ar gyfer y BBC. Ond os nad ydi S4C, hyd yn oed 35 mlynedd wedi ei sefydlu, yn barod i feithrin ein doniau cynhenid, pa obaith sydd i’r cyw-sgwenwrs rhwystredig sy’n ceisio eu gorau glas i arddel y grefft yn eu mamiaith?

Cawn weld sut y datblygith pethau dros y saith wythnos nesaf. Croesi bysedd y bydd sawl tro  yng nghynffon y stori i gynnal y chwilfrydedd tan ’Dolig.