Ci tawel...



Mae slot naw nos Sul yn sanctaidd i bawb sy’n sgit am ddrama dda y dyddiau hyn. Rhwng Spooks ar BBC1, Downton Abbey ar ITV, a Gwaith/Cartref ar S4C, mae peiriannau recordio yn boeth ar sawl aelwyd y dyddiau hyn, dybwn i. Daeth anturiaethau ysbiwyr y Bîb i ben wythnos diwethaf, ar ôl deg cyfres o anturiaethau James Bond-aidd yn achub Llundain Fawr rhag ymosodiadau terfysgol wythnosol o du Iran, Rwsia neu hyd yn oed eu staff eu hunain. Lol botes ond lot o sbort a dihangfa lwyr cyn wythnos waith arall. Er nad oes gen i daten o ddiddordeb mewn drama gyfnod am drigolion a gweithwyr tŷ bonedd yn Lloegr adeg y Rhyfel Mawr, mae ITV wedi synnu’r byd a’r betws gyda chyfres sebon sy’n diferu o safon a’r Fonesig Maggie Smith. Ac yn drewi o bres. Gyda chyllideb o bron i filiwn o bunnoedd y bennod, all cynhyrchwyr dramâu Cymraeg ond ochneidio a breuddwydio am y fath bres. ’Sgwn i a wnaiff Prif Weithredwr newydd y Sianel ddenu ei gysylltiadau Americanaidd i wario’u doleri mewn drama Gymraeg?

Roedd dramâu’r oes o’r blaen yn llwyddiant ysgubol ar S4C yn y nawdegau, o addasiadau o glasuron Kate Roberts, Marion Eames a T Rowland Hughes, i sagas Ffynnon Oer gan Manon Rhys. Berig fod capiau stabl, ffrogiau staes a siarabangau ddechrau’r ugeinfed ganrif yn hel llwch yng nghrombil Parc Tŷ Glas, wrth i S4C ganolbwyntio ar y Gymru gyfoes bellach rhwng meddygon chwantus y gorllewin ac athrawon gwaedlyd y brifddinas. Ydy, mae castiau diweddaraf Ysgol Bro Taf wedi’n synnu ni i gyd. Dewch ’laen, dywedwch y gwir. Go brin fod unrhyw un ohonoch wedi dychmygu y byddai’r llo llywaeth Aneurin wedi gwneud hynna yn y bennod ddiwethaf. Er, efallai fod arddangosfa gelf fodern ddiflas yn ddigon i droi unrhyw un yn honco gyda chyllell.

A go brin y byddem wedi dychmygu y byddai Gwaith/Cartref yn datblygu mor dywyll ar ôl pennod agoriadol digon smala a bron fel Carry On ’Stafell Athrawon, yn enwedig yr athrawes ymarfer corff ystrydebol sydd eisiau slap ers talwm. Bet greulon Becca Matthews a gwawdio cyson y plant oherwydd ei atal dweud, a arweiniodd Aneurin (Arwyn Jones) ar chwâl - gan arthio ar Emyr druan nes iddo ddychryn, llithro a tharo’i ben yn angheuol ar y patio. Heddwch i lwch y pennaeth Cymraeg hunangyfiawn, ond o leiaf fe gawsom ein sbario rhag golygfeydd caru posibl ag Eddie Bytler.

Yng nghanol yr och a gwae dramatig, roedd is-stori ddoniol yn ymwneud ag ymweliad swyddog o’r Cynulliad â phrosiect amgylcheddol yr ysgol. Cawsom olygfa wych o’r Pennaeth a’r swyddog anabl yn sefyll mewn tywyllwch wrth i’r lifft dorri, a hithau wedyn yn fflyrtian fel diawl â Simon. Mae stumiau’r actor Rhodri Evan yn gymysgedd comig o weniaith ac arswyd pur wrth geisio cadw trefn ar ei staff yn fwy na’r plant. Er bod ambell ddisgybl fel Nadine a Jac yn cael sylw, dydyn nhw ddim yn or-amlwg fel yng nghyfres uffernol Waterloo Road y BBC.

Croeso mawr i wyneb cyfarwydd o’r bennod gyntaf nos Sul nesaf, sy’n dychwelyd gyda hyder a Merc newydd. Ond go brin y caiff siwrnai rwydd gan gynhyrchwyr y gyfres annisgwyl, ddifyr, hon.