Llond dwrn o bethau sy’n fy ngwneud i’n
anniddig y dyddiau hyn. Hysbysebion soffas Dolig, cymeriadau drama sy’n siarad
mewn rhegfeydd, Aled Jôs yn gofyn i ni bleidleisio dros bersonoliaeth chwaraeon
y flwyddyn BBC Cymru (“deiliwch y rhifa canlynol…”) ac unrhyw awgrym o
greulondeb yn erbyn plant. Mae ’na ias oer yn mynd drwyddaf bob tro rwy’n gweld
y plentyn bach dagreuol yn ei glwt mewn stafell oeraidd fudr yn hysbysebion
NSPCC, ond mae’n amlwg eu bod yn effeithiol gan ’mod i bellach yn cyfrannu’n
fisol at yr elusen honno. Mae digwyddiadau’r misoedd diwethaf – o ddiflaniad
torcalonnus April Jones i’r honiadau o dreisio a cham-drin yn erbyn “sêr”
adloniant mwyaf Lloegr y 1970au a’r 1980au, a hyd yn oed stori bedoffeil Pobol
y Cwm – yn anodd i’w stumogi.
Dwi’n
teimlo’n anesmwyth iawn iawn o weld plant yn dioddef anhwylder neu’n gorwedd yn
ddiymadferth dan fynydd o diwbiau mewn uned gofal dwys. Mae cydweithwyr byth a
hefyd yn trafod rhyw raglenni fel One Born Every Minute Channel 4 neu Hospital
24/7 BBC Wales, ac yn beichio crïo wrth wylio. Cyndyn braidd, felly, oeddwn
i o ddilyn cyfres newydd sbon Ysbyty Plant, am rai o’r 9,000 o Gymry
bach sy’n teithio dros Glawdd Offa i gael triniaeth a gofal arbennig yn ysbytai
Lerpwl, Manceinion a Bryste. Mae’n amlwg yn llafur cariad i’r uwch-gynhyrchydd
Sioned Morys o gwmni cynhyrchu Chwarel, sy’n “fam Alder Hey” ei hun ar ôl i’w
merch gael llawdriniaeth yno’n fuan wedi’i geni. A’i gŵr, y bardd a’r canwr Twm
Morys, sy’n llefaru’r gyfres arbennig hon am deuluoedd o’r Gogledd sy’n
gobeithio am y gorau wrth i’w hanwyliaid fynd dan y gyllell yn Ysbyty Alder
Hey, Lerpwl. Yn y rhaglen gyntaf o dair, cawsom hanesion Alwen Eifion Huws, 2½
oed o Forfa Nefyn sydd angen triniaeth i sythu ei hasgwrn cefn, a Dafydd Tudor
8 oed o Gynwyd, Corwen sy’n gorfod siarad trwy’i drwyn oherwydd problemau gyda
chyhyr yn ei daflod. Nid rhaglen i’r gwangalon mo hon, ond diawch dwi’n falch i
mi ddal ati. Do, mi gaeais fy llygaid pan gafodd Alwen fach ei phlygu fel doli
glwt gan ddwylo medrus ofalus yr arbenigwyr, ac mi wingais wrth i’r camera
chwyddo mewn i geg Dafydd dan anesthetig. Ond y rhannau mwyaf emosiynol o bell
ffordd oedd gweld y ddwy fam (roedd y tadau druan yn gorfod aros yn y coridor)
yn swsian ffarwel i’w plant a gadael eu hoff flanced neu dedi ar wely’r theatr.
Elfen hyfryd arall oedd gweld y ddwy yn cyfieithu dros eu plant i’r nyrsys a’r
meddygon.
Diolch
byth, fe ddaethant drwyddi, a gorffennodd y rhaglen gydag Alwen yn mynd fel
mellten o stafell i stafell yr aelwyd yn Llŷn a Dafydd yn pedlo fel bom yn ei
gar rasio ar fuarth ei gartref. Er hynny, mi fydd hi’n fisoedd ac apwyntiad
dilynol arall eto cyn y caiff eu rhieni dawelwch meddwl. Gobeithio y cawn
ninnau hefyd glywed eu hanes nhw, a phlantos eraill y gyfres, yn y dyfodol
agos.
