Gwarchod y Ddraig



Dyma bwt a 'sgwennais ar gyfer tudalen flaen Yr Odyn, Hydref 2018 - papur bro Nant Conwy, y pentrefi Cymraeg gwledig sy'n cwmpasu 'Dre' (Llanrwst). 



Ydych chi’n gwylio cyfres gomedi newydd BBC Wales, Tourist Trap? Wedi’i hysgrifennu gan Sian Harries, Gareth Gwynn a Tudur Owen sydd hefyd yn serennu ochr yn ochr ag Elis James ac eraill, mae’n tynnu blewyn o drwyn y cwango twristiaeth Wow! Wales dan arweiniad Saesnes a chriw PR digon di-glem. Nid mod i’n awgrymu unrhyw debygrwydd â ‘Croeso Cymru’ am eiliad - tîm fu’n gyfrifol am ymgyrch farchnata £5 miliwn y llynedd a arweiniodd at ddim ond 0.5% yn fwy o ymwelwyr tramor i Gymru. Cymharwch hyn â chynnydd o 17% o dwristiaid rhyngwladol i’r Alban. Dyma un o straeon diweddar Y Byd yn ei Le gyda Guto Harri, a gododd gwestiynau poenus am strategaeth fethiannus Visit Wales (waeth inni ddefnyddio’r teitl Saesneg ddim, fel diwydiant a bydolwg Seisnig ar y naw).

Cwyn perchennog gwesty o Aberystwyth oedd bod llai o arweiniad a chydweithio i godi safonau ers diddymu’r Bwrdd Croeso 12 mlynedd yn ôl. Ac yn ôl Sean Taylor, dyn busnes o’r Dyffryn a pherchennog atyniadau hynod lwyddiannus Zip World, dim ond tua 2% o’i gwsmeriaid sy’n hanu o’r tu hwnt i’r Deyrnas Gyfunol. Ei ateb? Llawer mwy o gyllideb marchnata a chysylltiadau trafnidiaeth ganmil gwell na’r hyn sydd gennym ar hyn o bryd. Hen gŵyn i ni sy’n gyrru’n rheolaidd ar ffordd drol genedlaethol yr A470 wrth gwrs. Ond ateb radical Sean oedd cael ein maes awyr ein hunain yn y Gogledd, gyda chysylltiadau hwylus â dinasoedd Ewrop - yn lle disgwyl iddyn nhw hedfan i Fanceinion cyn wynebu dwy awr arall ar hyd yr A55 i gyrraedd pen y daith. Wedi’r cwbl, mae gan yr Alban pum maes awyr. Dim ond Caerdydd ’sgynnon ni. Meddyliwch mewn difrif calon pa mor chwyldroadol fuasai Mona International. Dychmygwch petaem ni wedi defnyddio arian Ewrop a buddsoddi i’r eithaf ym maes awyr Caernarfon, Penarlâg neu hyd yn oed leoliad newydd canolog ar wastadeddau Abergele.

O wel. Rhy hwyr codi pais r’ôl piso Brexit...

Tawedog iawn oedd ymateb Llywodraeth Cymru a’r sioni bob lliw o Weinidog Twristiaeth, Dafydd Êl, i’r rhaglen gyda llaw. Pwy sy’n atebol?!

Pwnc cysylltiol arall ydi Cymru fel brand. Gydol fy nheithiau tramor mynych ar hyd y blynyddoedd, o Barcelona i Oslo, sylwais fod mwy a mwy yn gwybod amdanom Ni. Diolch yn bennaf i fyd y campau, ac anturiaethau anhygoel y Cochion yn Ewros 2016 a llwyddiant Geraint Thomas a lapiodd eu hunain yn y Ddraig Goch gerbron cynulleidfaoedd teledu o filiynau ledled Ewrop a thu hwnt. Oes, mae gennym ni faner cwbl unigryw. Rhaid ei chwifio i’r eithaf a pheidio byth â gadael i Alun Cairns na llywodraeth San Steffan wneud hynny. Pwy sy’n cofio neuadd fwyd Sioe Llanelwedd eleni wedi’i phlastro â Jac yr Undeb dan ymgyrch slafaidd “Food is Great (Britain)”?

Y Gymraeg hithau. Dyna chi drysor ac arf anhepgor arall i’w ddefnyddio mewn ymgyrchoedd marchnata o bob math. Mae gennym ni fantais aruthrol i’r Alban yn hyn o beth. Iaith fyw gyda’r cryfaf o’r gwledydd Celtaidd, arwyddion dwyieithog (gyda pholisi cenedlaethol Cymraeg yn gyntaf yn ddelfrydol), sianel deledu gynhenid sy’n allforio actorion a dramâu i bedwar ban. Roedd Americanwyr y cwrddais i â nhw yn Copenhagen wedi mopio ar gyfres Y Gwyll ar Netflix UDA a Chanada, a miloedd mwy wedi dotio ar acen Gymreig Matthew Rhys wrth dderbyn tlws actor gorau yng ngwobrau’r Emmys yn ddiweddar.

Hysbysebion gwyliau, labeli cig oen, iogwrts a jin, ditectifs teledu. Mae’r angen i hyrwyddo a heipio ein hunain yn bwysicach nag erioed, yn y dyddiau ansicr Prydeinllyd sydd ohoni.