Merwino'r glust





Aaaargh!

Digwydd troi i wylio penawdau hwyr ITV Wales wnes i pan ddigwyddodd yr anffawd. Ynddi, roedd stori am bla o bryfed oedd yn poeni trigolion tai teras yn “Claneckley”. Anffodus iawn, meddyliais, ond lle gebyst mae’r dref sydd yng nghanol yr hunllef Hitchockaidd hwn? Deall yn raddol wedyn mai tre’r Sosban oedd dan sylw, ac na allai neu na fynnai’r ohebwraig yngan Llanelli dros ei chrogi.

Aaaaargh!!

Tolltais de poeth dros fy mechingalws ar ôl cael fy nghythruddo. Gair i gall - peidiwch â chael paned wrth wylio newyddion Saesneg Cymru. Mae’r mantra North Wales llall a’r South Wales arall yn fy ngwneud i’n gyndyn o’u gwylio hefyd, fel petaen nhw’n mynd ati i greu rhwyg a wal fawr ddychmygol o Aber i’r Amwythig.

Arferwn osgoi Wales Today dim ond achos Jamie Owen, ond rŵan, ’sdim esgus, â’r Bonwr o Benfro wedi codi pac a gadael i fwnglera enwau lleoedd Twrceg ar sianel TRT World. O leiaf mae pethau wedi altro fymryn, gyda’r Bangor Aye Jennifer Jones yn llywio’r brif raglen nosweithiol gan ymuno â chorws “Nos Da” Derek Tywydd. Normaleiddio, hwnna ydi o. A phechu ambell fonoglot yn y broses. Gwych! A gwych o beth oedd eitem ddiweddar am y Fam Ynys Atomig, a’r ymgyrchydd Robat Idris yn cael rhwydd hynt i siarad yn Gymraeg gydag isdeitlau Saesneg ar y sgrin. Mwy os gwelwch yn dda!

Tasg digon diddiolch sydd gan gynhyrchwyr a chyflwynwyr rhaglenni gwleidyddol hefyd. Rhaglenni sy’n ceisio gwneud synnwyr o Brecsit a hynny’n ddiduedd. Gobeithio felly y cawn ni ddehongliad clir a teg gan Guto Harri yn ei rôl wleidyddol newydd ar S4C - na, nid SpAD diweddara’r blaid las yn Byw Celwydd - ond cyflwynydd sioe siarad Y Byd yn ei Le gyda Guto Harri. Cyfres sy’n addo cyflwyno gwleidyddiaeth o’r parciau a’r tafarnau, neu o drac rasio Ffos Las gyda Teresa May. Tybed a oedd rhywfaint o wrthdaro tu ôl i’r llenni, o gofio am swydd flaenorol ei holwr fel swyddog PR ei nemesis Boris Johnson?

Sôn am bethau bei-ling, mae Hidden o Eryri a’r Fenai yn dychryn gwylwyr bob nos Sadwrn yn slot poblogaidd dramâu noir BBC Four ar hyn o bryd. Rydyn ni, wylwyr S4C, yn ei hadnabod yn well fel Craith wrth gwrs, a fu’n codi ias arnom dros y gaeaf. Yn anffodus, y fersiwn ddwyieithog sydd wedi’i gwerthu i’r Gorfforaeth Ddarlledu Brydeinig yn ogystal â Denmarc, Ffrainc, yr Iseldiroedd, Norwy, Gwlad Belg, Seland Newydd a Chanada. Ond mae elfennau sydd ddim cweit yn taro deuddeg, fel y ffaith fod DI Cadi John (Siân Reese-Williams) a DS Owen Vaughan (Siôn Alun Davies) - yn wir, pawb o’r heddlu proffesiynol, breintiedig - yn siarad Saesneg â’i gilydd, ac eto’n medru’r Gymraeg yn tsiampion wrth holi teuluoedd tŷ cyngor yr ymadawedig. Mae’n rhoi’r argraff bron yn Fictorianaidd o chwerthinllyd mai Saesneg ydi iaith y dosbarth canol proffesiynol breintiedig, ac mai iaith cyrion cymdeithas yn unig ydi’r Gymraeg.