Gwledd nos Sul

Mae’n dda iawn ar nosweithiau Sul ar hyn o bryd. Am wyth ar y dot, dwi’n troi at BBC2 am fy ngwibdaith wythnosol i Dde America yn Race across the world. Ynddi, mae pedwar cwpl (pump yn wreiddiol) yn rasio 25,000km o ddinas Mecsico, metrpolois fwyaf Gogledd America i’r ddinas mwyaf deheuol y byd, Ushuaia yn yr Ariannin, ar gyllideb o £1,453 yr un (tua £26 y dydd) heb na chymorth ffôn symudol nac apiau teithio, dim awyren a braidd dim Sbaeneg – sy’n golygu tipyn o iaith arwyddion, lot o gamddeallwriaeth, bysiau hirbell (siwrnai o 28 awr mewn un achos! nid yn annhebyg i Trawscambria o’r Gogledd i’r De), tacsis a chychod modur os nad canŵod ar draws y cyfandir. Bu sawl her ar y ffordd, rhwng terfysgodd gwrth-lywodraeth a stadau o argyfwng yng ngwledydd Guatemala, Chile ac Ecwdador, a swnian di-baid Jen o Reading. Mae Rob ei gwr trwm ei glyw yn haeddu medal (neu ysgariad).

Mae gwledydd fel Periw a Bolivia wedi’u hychwanegu at fy rhestr bwced orlawn bellach, o wastadeddau halen Salinas Grandes i anialwch Tataoca, rhaedrau ysblennydd Iguazú a dinasoedd enfys Granada a San Juan. Efallai mai da o beth yw bod tafarndai a bwytai ar gau ar hyn o bryd, gan fod fy mhot peint yn prysur droi’n goffrau gwyliau.

"Pwy sy'n gyfrifol am y pres?"

Channel Four sy’n galw am naw, gyda chyfres 8 a’r olaf o Homeland. Dw i wirioneddol wedi’n hoelio gan hon, ar ôl colli pob diddordeb gyda’r cyfresi digyfeiriad diwethaf, gyda stori gyfeillgarwch-bron-yn-garwriaethol Carrie (Claire Danes) fyrbwyll a Saul (Mandy Pantinkin) mwy diplomataidd nôl wrth galon y cyfan. Gyda nytar wrth y llyw yn y Tŷ Gwyn, tyndra-bron-at-ryfel ym Mhacistan ac Afghanistan, a Carrie bron fel asiant dwbl i’r Rwsiaid a’r CIA, mae’r awran yn hedfan.

Ond bydd rhaid i Carrie aros tan ddangosiad Channel 4+1 am ddeg yr hwyr dros yr wythnosau nesaf, wrth i S4C am 9 gael y flaenoriaeth? Pam? Achos mae pumed cyfres 35 Diwrnod: Parti Plu ar ein sgriniau yn barod i chwalu’n pennau a gwneud inni amau pawb a phopeth, wrth riweindo’n ôl o’r corff gwisg briodas wen a welwyd yn arnofio yn y môr. Dw i eisoes wedi gweld y ddwy bennod gyntaf, ac ar ôl gweu ein ffordd drwy’r myrdd o gymeriadau a’u cysylltiadau - pwy sy’n perthyn/yn gyn-gariadon/drwglecio pwy - mae pethau’n dechrau disgyn i’w lle. Ac mae yna wynebau newydd yn ogystal â’r cyfarwydd (croeso’n ôl Catrin Fychan!) deialog cynnil Fflur Dafydd, a gwaith camera ffilmig sy’n creu naws ac awyrgylch codi ias - i’r dim!

Mi fydd yna adolygiad llawnach yng ngholofn Y Cymro fis nesa (a da nhw am dal i gyhoeddi dan amgylchiadau mor anodd), ond mae hon eisoes yn argoeli i fod gyda’r gorau o frand llwyddiannus '35’ eto. 

Yn cychwyn am 9 o'r gloch nos Sul 26 Ebrill.

Cwpl hapus? Dylan a Beth (Geraint Todd a Gwenllian Higginson)

Rhian (Fflur Medi) - seren y sioe

Efan (Sion Ifan) - ffotograffydd a ffrind - ond tybed?

Angharad - (Emmy Stonelake) mam newydd fythol bryderus

Bu'r parti plu'n llwyddiant ysgubol

Ozark

Bues i’n chwilio am focset newydd da ers sbel. Ro’n i awydd rhyw thriller gwlad boeth yn lle’r sgandis oer dragwyddol, felly dyma drïo Mar de plástico - cyfres netflix wedi’i gosod yn nhalaith Almería lle mae llofruddiaeth merch ifanc leol yn sbarduno tensiynau rhwng y locals senoffobaidd a’r ton o weithwyr dŵad sy’n casglu a phrosesu llysiau dan bentref tŷ gwydr anferth. Ac fel arfer, mae ditectif diarth o’r tu allan yn corddi’r dyfroedd wrth ymchwilio yn groes i’r policia brodorol. Dechrau da, plot llawn posibiliadau, a golygfeydd dan haul tanbaid – cyn i’r digwydd droi’n OTT braidd yn sebonllyd, a’r dywededig blismon (sydd fel petai’n ystumio ar glawr Cosmo España) yn dechrau taclo pawb gyda’i giamocs kung fu. Pennod barish i.

Mae pethau’n argoeli llawer gwell i Ozark (2017-), ar y llaw arall, a minnau ar bennod 7 y gyfres gyntaf o dair. Argymhelliad cydweithiwr a sawl blog teledu oedd hwn, ac er nad oedd y busnes ‘gangsters cartel Mecsicanaidd’ yn apelio i ddechrau, dw i mor falch i mi ddal ati. Ac mae yna waith mynd drwyddyn nhw, gyda deg pennod awr yr un, ond mae cymaint o gyffro, cymeriadau crwn ac isblotiau i’ch cadw’n ddiddig drwy’r Covid.

Hanes ymgynghorydd ariannol Martin “Marty” Byrde (yr actor a'r cynhyrchydd gweithredol Jason Bateman) a’i deulu sydd yma, sy’n codi pac a dianc o Chicago gosmpolitaidd wedi i gynllun gwyngalchu arian ar ran gangstyr Mecsicanaidd pwerus fynd o chwith, a’i bartner busnes wedi’i dowcio mewn casgen asid. Cyrchfan newydd y teulu ydi ardal y llynnoedd canol Missouri 450 milltir i ffwrdd – lle mae’r white trash, perchnogion cychod moethus, clybiau stripio, efengyls a mân droseddwyr llawr gwlad yn ben, megis y Bala os leiciwch chi – a’r FBI yn dynn wrth eu sodlau. Wrth i Marty a’i wraig Wendy (Laura Linney ardderchog, gynt o Tales of the City) fuddsoddi mewn rhagor o fusnesau lleol a thynnu mwy o bobl i’w pennau, mae’r tensiwn yn cynyddu a’r annisgwyl yn eich taro law yn llaw â’r hiwmor du. Ac mae’r lleoliad hefyd yn plesio yn ngolau llwydlas unigryw'r gyfres, fel y nododd Nick Hanover yn Film Daily:

"Once you get past the surface similarities, Ozark shines as something special and inventive, an intense crime opera where the scenery is as much the star as anyone in the cast".

"Be ddiawl 'da ni'n dda fama?"

Jason Bateman (Marty) - enillydd gwobr Emmy 2019

Croeso

 Y Sgotyn Peter Mullan fel y ffarmwr pabi coch Jacob Snell

Hapus dyrfa

Noggi ogi ogi!

Maggi a'i dyn (dewr) y dderbynfa aka Steffan Lloyd Owen, y bariton o Bentre Berw

Dyn a ŵyr, ’da ni angen esgus i wenu a chwerthin y dyddiau hyn. 

Ac mae gan S4C y ffisig perffaith bob nos Fercher am naw, gyda Gwely a Brecwast Maggi Noggi lle mae cwîn myddyr y fam ynys yn agor ei drysau a'i mynwes nobl i westeion arbennig yr wythnos. Mae Aloma (heb Tony) ac Owain Tudur Jones (lawn mor dalog â’r hostess efo’r mostess) eisoes wedi camu dros y trothwy pinc a ddisgrifiwyd ganddi unwaith fel “cangen ranbarthol Claire’s Accessories”, ac mae Cefin Roberts, Tudur Owen ac Angharad Mair eto i ymddangos. Ac mae pawb i'w gweld yn cael uffarn o hwyl wrth chwarae'n stret yng nghanol holl fwyseiriau a gwall(t)gofrwydd Llanfair Mathafarn Eithaf.

Dyma’r camp a rhemp mwyaf ar S4C ers dyddiau PC Leslie Wyn, a diolch amdano/amdani.

Breuddwyd

Stryd fawr segur Cwmderi

Mi ges i freuddwyd uffernol o od neithiwr. Golygfeydd sebon oedden nhw, lle’r oedd Debbie Jones (Maria Pride) Pobol y Cwm wedi gadael/dianc o Gymru i’r Eidal a Shirley (Linda Henry) Eastenders yn ei hymlid. Wn i ddim pam yr olaf, achos dw i ddim yn wyliwr rheolaidd sterics y cocnis a heb ei gwylio ers dramatics pen-blwydd 30 oed ddiwedd Chwefror, gyda damwain cwch parti ar y Tafwys.

Ond doedd gynnon ni ddim digon o gyllideb i fynd dramor go iawn, felly roedd ardal chwareli’r gogledd(!) yn boddi dan haul yn cogio bod yn Italia gydag ecstras Neapolitanaidd yn y cefndir. Penllanw di-ddramatig y freuddwyd oedd bod Shirley (cymeriad bwgan brain â llais 40 Bensons y dydd) yn llwyddo i ddal i fyny efo Debbie, a’r ddwy’n ffrindiau hapus gytûn wedi’r cyfan.

Fel dwedais i, od iawn.

Ychydig ddyddiau ynghynt, fe wnes i ddal i fyny ar bennod Debbie yn gadael y Cwm dan gwmwl trwy ddal bws i’w hafan Sbaenaidd er mwyn osgoi cael ei charcharu deliwr drygs y Cwm. Chafodd y graduras fawr o lwc yn y misoedd diwethaf, gyda Ricky ei mab yn cefnu arni, Kath yn rhoi cic owt iddi o Faesyderi, a’i gŵr Mark Jones yn mynnu ysgariad. A rhyw gadach llestri o fenyw oedd hi tua'r diwedd, ar ôl cyrraedd y Cwm o'r Costas bymtheg mlynedd fel dynes ewn, dim 'whare. Ac yn y canol, bu’n ddraenen gyson yn ystlys Kath Jones, yn potsian efo Meic Pierce a Kevin Powell (Iwcs), cwrdd â’i sipsi o dad, ac ennill bywoliaeth a lled-barchusrwydd yng Nghaffi’r Cwm a’r Salon maes o law.

My Big Fat Pobol Wedding - Debbie a Mark, 2019

Bellach, mae stiwdios y gyfres ochr yn ochr ag un Casualty ym Mhorth y Rhath, Bae Caerdydd wedi cau fel gweddill y genedl, a Pobol y Cwm wedi’i thocio o bump i ddwy bennod yr wythnos. Yn y cyfamser, ffarweliwyd â’r stelcwraig seicotig Angharad sydd wedi’i heglu i Awstralia (diolch i dduw) dan basport ffug ei nemesis Gaynor, daeth Mai/Em (Mirian Evans o Chwilog, enillydd Cân i Gymru 2014) i chwilio am ei mam Cassie Morris fel cymeriad deuaidd neu binary cynta’r Cwm (rhagor o dicio bocsys cydraddoldeb a chyfartaledd y BBC) a dioddefodd Math ymosodiad asid erchyll ar gam wrth adael tŷ tapas Dylan, y cyffurgi lleol.

Mae’n well gen i’r patrwm newydd o lai o benodau’r wythnos, i fod yn onest, fel chwaer sebon y Fenai. Hyn a hyn o benodau all rhywun ei wylio/oddef weithiau, ac mae yna ryw deimlad o frys, actio-nid-da-lle-gellir-gwell, ffilmio blêr a chyfarwyddo ciami ambell dro. Beth am arafu’r llinell gynhyrchu ffatri, cael hoe fach, a chanolbwyntio ar greu cyfres dwy-dair gwaith yr wythnos – a thrwy hynny, twtio a thocio, osgoi gormod o ailadrodd, gadael i gymeriadau newydd anadlu a rhoi cyfle inni ddod i’w nabod a malio amdanynt yn iawn cyn eu hyrddio i ganol stori fawr. A plis, llai o straeon gangstyrs cyffuriau a llai o efelychu pwysigrwydd “family” fel petai Phil Mitchell wedi’i drawsblannu’n Tymbl Uchaf. Ac mi wn bod yna greisus tai yng nghefn gwlad Cymru, ond er mwyn dyn, adeiladwch ragor o setiau er mwyn rhoi cartref call i Cassie o bawb, a’r pedwarawd lletchwith Kelly a Jason, Sara a Dylan.

Porth y Rhath 

Mae Rownd a Rownd mewn cyfnod da ar hyn o bryd, rhwng smonach teuluol y brifathrawes newydd Elen Edwards (Catrin Llwyd-Mara) a'i merched wedi i'r tad absennol ddychwelyd i'w bywydau. Mae cynhyrchwyr Rondo wedi ffeindio chwip o actorion ifanc naturiol yn Luned Elfyn (Mali) a Gwenlli Dafydd (Anna). Mae teulu arall yng nghanol castiau carwriaethol wrth i Carys ac Aled Campbell (Daniel Lloyd) ddefnyddio eu dwylo creadigol braidd yn, ym, rhy greadigol wrth gydweithio ar ddatblygiad tai Wyn Humphries. Allwn ni ond dyfalu beth fydd ymateb Barry i'r brad hwn.

Hen dro fod yr Owens fythol ddiflas wedi dychwelyd o Dorquay hefyd...

Norwy'n galw

Mae cynlluniau gwyliau sawl un yn ffradach eleni. O safbwynt ein teulu ni, roedd fy nith a’i mam i fod i fynd efo criw o glocswyr Dyffryn Conwy i’r Ŵyl Ban Geltaidd yn Ceatharlach (Carlow) yn Leinster wedi’r Pasg, a nai wedi bwriadu crwydro Awstria, Slofacia a Hwngari gyda mudiad yr Urdd. Roedd gan Iôrs Trŵli gynlluniau i dreulio dechrau Mai ym Malmö. Ond hei, mae ’na wastad yr hydref eleni, gan obeithio i'r nefoedd y bydd yr aflwydd byd-eang drosodd erbyn hynny. 

Am y tro, rhaid dibynnu ar nofel Ingrid gan Rhiannon Ifans wedi’i gosod yn yr Almaen am fy ffics o dir mawr ysblennydd Ewrop, ynghyd â chyfres ddiweddara BBC Four o Norwy. Fe wnes i adael llyfr Medal Ryddiaith Prifwyl Llanrwst ar ei hanner, felly dyfal donc a dechrau arni eto tra bod digonedd o amser hunanynysu ar fy mhlât.

Ac nid cyfres noir-aidd arferol nos Sadwrn sydd ar y bocs chwaith, na deuawd ditectifs efo car secsi a mwy o bwysau na phrif weinidog Johnson ar hyn o bryd. Mae Twin fymryn yn wahanol i’r rhelyw Sgandi, gyda chyfuniad o gyffro, dirgelwch, cwlwm teuluol, cyfrinachau du a hiwmor duach am ddau frawd dieithr - Erik, syrffiwr gwyllt a gwamal sydd mewn twll ariannol, ac Adam y dyn busnes a theulu llwyddiannus yr olwg - sy’n mynd ben-ben â’i gilydd gyda chanlyniadau trychinebu, ac Ingrid, gwraig Adam, yn y canol. A dyna gychwyn gwe o gelwyddau wyth pennod, wrth i Erik gamu i sgidia Adam a cheisio taflu llwch i lygaid ffrindiau, perthnasau a’r Politi lleol, er mwyn achub ei groen yntau ag Ingrid.

Yn ogystal â’r cawr o gochyn Kristofer Hivju megis Ray Gravell Norwyaidd a seren cyfresi rhyngwladol fel Beck a rhyw Game of Thrones – y prif gymeriad arall yw Lofoten. Nid person o gig a gwaed, ond lleoliad. Ynysfor yng nghanol Cylch yr Arctig, 940km i'r gogledd o'r brifddias Oslo. Mae'n wirioneddol wledd i’r llygaid, rhwng culforoedd a chopaon dramatig ac adeiladau pren coch yn nythu’n ddel yn y canol fel petaen nhw wedi’u creu gan arlunydd Disney.

Mae ar fy rhestr siopa gwylia i’n barod. Ac os bydd y bennod gynta'n eich drysu braidd, na phoener. Erik ydi'r un â gwallt dyn gwyllt o'r coed, tra bod Adam yn fwy slic. Mae'n ffrwyth syniad 14 mlynedd yn ol rhwng Hivju a'i ffrind coleg Kristoffer Metcalfe sydd bellach yn gyfrifol am sgwennu a chyfarwyddo'r gyfres fach unigryw hon.

Mwynhewch y siwrnai!

Pwy di pwy?

Be ydi "Lle i enaid..." yn Norsk?

Araf

Mae’n eironig. Mewn cyfnod pan mae pawb yn arafu lawr, aros adre, dod i stop – heblaw am ambell syrffiwr a beiciwr o Loegr (cym on, byddwch yn onest, pobl ddwad, Brits abroad, di 99% ohonyn nhw) – mae gwasanaethau newyddion Cymraeg fel petaen nhw heb gael y memo. Mae ambell raglen Radio Cymru yn dal yn gaeth i’r cloc, yn rhuthro siarad a thorri cyfweliadau yn eu blas jesd er mwyn penawdau’r awr. A rheiny’n benawdau creu Govid sydd prin yn newid. Diolch byth nad fi ydi’r unig un sy’n meddwl hyn.

Trueni mawr oedd torri sgwrs yr arbenigwr meddygol ardderchog ar @Newyddion9 heno ar yr union adeg pan oedd ar fin egluro rhywbeth pwysig iawn, er mwyn mynd i’r eitem nesaf. Gawn ni fwy ohono, a digon o amser iddo ddelio’n drylwyr efo’r pwnc, os gwelwch yn dda? @EmyrLewis4

Digwyddodd ryn peth heddiw ar newyddion bore @BBCRadioCymru er mwyn rhuthro i fewn i stori beldroed a ddilynwyd gan raglen hanner awr peldroed yn syth ar ol yr eitem am beldroed er bod dim peldroed yn cael ei chware .... @GaynorJones15

Maen nhw'n wasanaethau anhepgor, ardderchog, ydyn, a'r gohebwyr yn y maes yn gwneud job wych o holi a hel straeon ar garreg y drws dau fetr i ffwrdd. Mae slot newydd ffonio-i-mewn gyda Dylan Jones a'i westeion arbenigol yn ateb cwestiynau'r gwrandawyr tan 9yb yn ategiad da i'r diwrnod. Ond mae'r holl beth yn llethu rhywun braidd, fel carthen felan 24/7. Felly, dim ond bwletinau ben bore'r Post Cyntaf i mi (ond dw i'n poeni braidd am Rhian Haf a Llyr Griffiths-Davies hefyd, ers i Kate a Dylan gymryd drosodd y traffig a'r tywydd). Yna Newyddion 7.30pm ambell dro, efallai prif benawdau hwyrach News at Ten efo Huw.

Ond prin ein bod ni’n cymryd sylw o’r cloc mwyach. Nac yn gwybod pa ddiwrnod ydi hi’n iawn, wrth i’r naill ymdoddi’n ddiog i’r llall fel y tir neb rhwng Dolig a’r Calan. Dim ymarfer côr, sesiwn gampfa, rhyw bwyllgor bwygilydd na phlant i’w cludo i ymarferion yr Urdd. Dim chwaraeon. Ac yn niffyg gohebwyr/bwletinau chwaraeon o werth, beth am ddefnyddio’r munudau ychwanegol hynny i ymhelaethu ar gyfweliadau. Estyn sgyrsiau. Cymryd eich amser. Dal eich gwynt. Gwagswmera. A pheidio â chael haint am fys yr eiliad yn taro deuddeg.

Un sydd ddim i’w weld yn slofi lawr ydi Dewi Llwyd. A diolch byth am hynny. Efallai na fydd o’n llywio mwy o Pawb a’i Farn ond mae’n dal yn llais cyfarwydd ar ein tonfeddi, deugain mlynedd yn ddiweddarach. Hir oes i Mr Dow-Dow ar foreau Sul ac awr ginio.